কৃষকৰ সহজ হাতপুথি
কৃষকৰ সহজ হাতপুথি
কিয় এই হাতপুথি?
কৃষকৰ উপকাৰৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰৰ কৃষি আৰু সহযোগিতা বিভাগে ৰাজ্য চৰকাৰৰ জৰিয়তে কৃষিক্ষেত্ৰৰ সৈতে জড়িত বিভিন্ন উন্নয়নমূলক আঁচনি ৰূপায়ণ কৰি আহিছে। লগতে এই আঁচনিসমূহৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন উপাংশৰ জৰিয়তে কৃষকলৈ আগবঢ়োৱা সা-সুবিধাসমূহৰ প্ৰকাৰ আৰু ধৰণ আদিৰ বিষয়েও বিভিন্ন নীতি-নিৰ্দেশিকা, জাননী আদি জাৰি কৰি অহা হৈছে। বিভাগৰ বিভিন্ন আঁচনিসমূহৰ বিষয়ে এখনি সংক্ষিপ্তসাৰো প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
কৃষিক্ষেত্ৰত কাম কৰোতে বিভিন্ন আঁচনিৰ অন্তৰ্গত একে ধৰণৰ উপাংশই একে ধৰণৰ সুবিধা বা লাভ আগবঢ়োৱাতো সম্ভৱ। উদাহৰণস্বৰূপে, ৰাজ্য এখনৰ বিভিন্ন জিলাত বাস কৰা কৃষকে ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান, এন এম ও ও পি আদি আঁচনিৰ অধীনত একেবিধ শস্যৰ বাবে বীজৰ ক্ষেত্ৰত ৰাজসাহায্য লাভ কৰিব পাৰে। কৃষক আৰু সম্প্ৰসাৰণ কৰ্মীয়ে থোৰতে আঁচনিৰ সলনি আঁচনিৰ অধীনস্থ বিভিন্ন উপাংশই আগবঢ়োৱা ৰাজসাহায্য ক্ষেত্ৰত থকা এনে বিভ্ৰান্তি দূৰ কৰাৰ লগতে বিভিন্ন আঁচনিয়ে আগবঢ়োৱা ৰাজসাহাৰ্য্যৰ প্ৰকাৰ আৰু বিত্তীয় নীতি-নিয়মৰ বিষয়ে কৃষক আৰু সম্প্ৰসাৰণ কৰ্মীসকলে সম্যক জ্ঞান লাভ কৰাত সহায়ক হোৱাকৈ এই হাতপুথি যুগুত কৰাৰ লগতে এই হাতপুথিখনত অকল আঁচনি এখনৰ পৰিৱৰ্তে সেই নিৰ্দিষ্ট আঁচনিখনৰ অধীনস্থ বিভিন্ন উপাংশই আগবঢ়োৱা সা-সুবিধাৰ তথ্য আগবঢ়োৱাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।
১১ টা বিষয় যেনে, ভূমি স্বাস্থ্য, ভূমি সংৰক্ষণ আৰু ৰাসায়নিক সাৰ, বীজ, জলসিঞ্চন, কৃষকৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ আৰু সম্প্ৰসাৰণ, কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ আৰু প্ৰযুক্তি, কৃষি, ঋণ, শস্য সুৰক্ষা, উদ্যান শস্য, কৃষি বিপণন আৰু স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযানৰ বিভিন্ন কাম-কাজৰ ওপৰত শ্ৰেণীবদ্ধভাৱে এই হাতপুথিখন যুগুতোৱা হৈছে। ইয়াৰ উপৰি, এই বিষয়সমূহৰ ব্যৱহাৰিক দিশৰ ওপৰত বহলভিত্তিক পৰামৰ্শও ইয়াত সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে। সেয়েহে, প্ৰতিটো বিষয়েই তিনিটা দিশত ভাগ কৰা হৈছে যেনে, ‘কি কৰিব?’, আপুনি কি লাভ কৰিব? আৰু কাৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিব?’।
|
|
|
|
|---|
ৰূপায়নৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ভাৰত চৰকাৰৰ আঁচনিসমূহ সাধাৰণতে দুই প্ৰকাৰৰ হয়-
সমগ্ৰ দেশৰ বাবে
ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বিকাশ যোজনা (ৰাজ্যৰ যোগ্যতাৰ বিচাৰৰ পৰিমাণ অনুসৰি), ৰাষ্ট্ৰীয় ভূমি স্বাস্থ্য আৰু উৰ্বৰতা প্ৰকল্প, সম্প্ৰসাৰণ সংস্কাৰ আঁচনি, ভাৰতত কীট ব্যৱস্থাপনাৰ শক্তিশালীকৰণ আৰু আধুনিকীকৰণ আদিৰ দৰে বিভিন্ন আঁচনি এই প্ৰকাৰৰ অন্তৰ্ভূক্ত। এনে ধৰণৰ ৰাষ্ট্ৰ ব্যাপী থকা আঁচনিসমূহত ৰাজ্যিক চৰকাৰসমূহে আবন্টিত ধনৰ পৰিমাণৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কাৰ্যকৰী নিৰ্দেশনাৰ অধীনত কৃষক নিৰ্বাচন কৰে আৰু হিতাধিকাৰীলৈ ধন মুকলি কৰি দিয়ে।
নিৰ্দিষ্ট অঞ্চল/শস্য/জিলাৰ বাবে
এই শাখাই অন্য সকলো আঁচনি সামৰি লৈছে। ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান, উদ্যান শস্যৰ সংহত উন্নয়ন অভিযান, ৰাষ্ট্ৰীয় তৈল বীজ আৰু তৈল পামজাতীয় গছ অভিযান, কঁপাহ প্ৰযুক্তি আঁচনিসমূহৰ ক্ষেত্ৰতো বাজেটত থকা ধনৰ পৰিমাণ আৰু নিৰ্দিষ্ট নীতি-নিৰ্দেশনাৰ অধীনত হিতাধিকাৰী নিৰ্বাচন কৰা হয়।
কৃষকৰ এই সহজ হাত পুথিখনত ভাৰত চৰকাৰে আগবঢ়োৱা সাহায্যৰ উপাংশসমূহহে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। যিকোনো অঞ্চলৰ নিচেই কম সংখ্যকহে ৰাজ্যইহে কৃষি জলবায়ুৰ অৱস্থা আৰু কৃষি উন্নয়নৰ অৱস্থাৰ ওপৰত অগ্ৰাধিকাৰ ভিত্তিত গুৰুত্ব দি ভাৰত চৰকাৰৰ নীতি-নিয়মৰ বাহিৰেও বিত্তীয়-সহযোগিতা আগবঢ়ায়। এনে ৰাজ্যসমূহে বিভিন্ন উপাংশৰ অধীনত আগবঢ়োৱা সাহায্যসমূহো সামৰি বিভিন্ন বিষয়/উপাংশৰ অধীনত কৃষকে সামগ্ৰিকভাৱে মুঠ সাহাৰ্য্যৰ পৰিমাণ জানিব পৰাকৈ কৃষি আৰু সহযোগিতা বিভাগে প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ বাবে আঞ্চলিক ভাষাত এনেধৰণৰ আন এখন হাতপুথি প্ৰস্তুত কৰি আছে। তেতিয়ালৈ কৃষকসকলে ৰাজ্য চৰকাৰৰ কৃষি/উদ্যান শস্য বিভাগৰ কাৰ্য্যালয়ৰ সৈতে যোগাযোগ কৰি যদিহে এনেধৰণৰ কিবা অতিৰিক্ত ৰাজসাহাৰ্য্যৰ সুবিধা আছে সেই বিষয়ে জানি ল’ব পাৰে।
১) ভূমি স্বাস্থ্য, ভূমি সংৰক্ষণ আৰু ৰাসায়নিক সাৰ
কি কৰিব?
- সদায় মাটি পৰীক্ষাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সঠিক পৰিমাণত উপযুক্ত ৰাসায়নিক সাৰ প্ৰয়োগ কৰক।
- মাটিৰ উৰ্বৰতা অক্ষুণ্ণ ৰাখিবলৈ জৈৱ সাৰ নিশ্চিতভাৱে প্ৰয়োগ কৰক।
- ৰাসায়নিক সাৰৰ পৰা সৰ্বাধিক লাভ পাবলৈ এই সাৰ ছটিয়াই প্ৰয়োগ কৰাৰ সলনি সদায় শস্যৰ শিপা অঞ্চলত প্ৰয়োগ কৰক।
- শিপা/কাণ্ডৰ উপযুক্ত বৃদ্ধিৰ লগতে সঠিক সময়ত শস্য পূৰঠ হ’বলৈ বিশেষকৈ সেই জাতীয় শস্য-যিয়ে বায়ুমণ্ডলীয় নাইট্ৰ’জেন মাটিতে সংস্থাপন কৰে সেয়া প্ৰয়োগ কৰাৰ লগতে সঠিক মাত্ৰাত সঠিকভাৱে ফচফৰাচযুক্ত সাৰ প্ৰয়োগ কৰক।
- অম্ল মাটিৰ সংশোধনৰ বাবে চূণ আৰু খাৰুৱা মাটিৰ বাবে জিপচাম প্ৰয়োগ কৰক।
- অংশীদাৰীত্ব জৈৱিক নিশ্চিত ব্যৱস্থা প্ৰমাণিকৰণৰ বাবে আগ্ৰহী কৃষকসকলে কমেও ৫ জনীয়া কৃষক গোট এটি গঠন কৰি ওচৰৰ আঞ্চলিক পৰিষদ নাইবা আঞ্চলিক জৈৱিক কৃষি কেন্দ্ৰত পঞ্জীয়ন কৰক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰমিক নং |
সাহায্যৰ ধৰণ |
সাহায্যৰ নীতি/সৰ্বোচ্চ সীমা |
আঁচনি/উপাংশ |
|
১ |
জিপচাম/পাইৰাইট/চূণ/ড’ল’মাইট যোগান |
প্ৰতি হেক্টৰত ৭৫০.০০ টকা |
ৰাষ্ট্ৰীয় তৈলবীজ আৰু তৈলপাম অভিযান |
|
২ |
অভাৱ থকা অঞ্চলত অণুসাৰ মৌলৰ যোগান |
প্ৰতি হেক্টৰত ৫০০.০০ টকা |
ৰাষ্ট্ৰীয় তৈলবীজ আৰু তৈলপাম অভিযান |
|
৩ |
জৈৱিক কৃষি |
প্ৰতি হেক্টৰত ১০,০০.০০ টকা |
ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য অভিযান/উদ্যান শস্যৰ বিকাশৰ সংহত অভিযানৰ অধীনত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহত উদ্যান শস্যৰ অভিযান |
|
৪ |
কেঁচুসাৰ গোট স্থাপন |
প্ৰতিটো গোটৰ বাবে ৩০,০০০.০০ টকা (১ হেক্টৰৰ বাবে)। |
ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য অভিযান/উদ্যান শস্যৰ বিকাশৰ সংহত অভিযানৰ অধীনত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহত উদ্যান শস্যৰ অভিযান |
|
৫ |
পলিথিন ভাৰ্মিবেড |
প্ৰতিটো গোটত ৫০০০.০০ টকা |
উদ্যান শস্যৰ বিকাশৰ সংহত অভিযানৰ অধীনত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহত উদ্যান শস্যৰ অভিযান |
|
৬ |
সংসহ পুষ্টি ব্যৱস্থাপনাৰ উন্নীতকৰণ |
প্ৰতি হেক্টৰত ১০০০.০০ টকা (৪ হেক্টৰ কৃষিভূমি পৰ্য্যন্ত) |
উদ্যান শস্যৰ বিকাশৰ সংহত অভিযানৰ অধীনত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহত উদ্যান শস্যৰ অভিযান |
|
৭ |
ঘেঁহু আৰু মাহজাতীয় শস্যৰ বাবে জিপচাম যোগান |
মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ, প্ৰতি হেক্টৰত ৭৫০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান |
|
৮ |
ঘেঁহু, মাহজাতীয় শস্য, ধান আৰু দানাজাতীয় শস্যৰ বাবে অণুসাৰ |
মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ, প্ৰতি হেক্টৰত ৫০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান |
|
৯ |
ধান আৰু মাহজাতীয় শস্যৰ বাবে চূণ/শাৰীৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰী |
সামগ্ৰীৰ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ, প্ৰতি হেক্টৰত ১০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান |
দ্বাদশ পৰিকল্পনাৰ সময়ত স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযানৰ অধীনত ৰূপায়ণ কৰিবলগীয় আই এন এম শাখাৰ আঁচনিসমূহে আগবঢ়োৱা সাহাৰ্য্যৰ উপাংশভিত্তিত নীতি
|
ক্ৰমিক নং |
সাহায্যৰ ধৰণ |
সাহায্যৰ নীতি/সৰ্বোচ্চ সীমা |
আঁচনি/উপাংশ |
|
১ |
নতুন ভ্ৰাম্যমান/স্থায়ী ভূমি পৰীক্ষাগাৰ স্থাপন |
স্থায়ী ভূমি পৰীক্ষাগাৰ স্থাপনৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰলৈ মুঠ প্ৰকল্প মূল্যৰ ৭৫ শতাংশ সাহায্য বা প্ৰতিটো ভ্ৰাম্যমান/স্থায়ী ভূমি পৰীক্ষাগাৰৰ বাবে সৰ্বোচ্চ সীমা ৫৬ লাখ টকা। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
২ |
ভূমি স্বাস্থ্য ব্যৱস্থাপনাৰ প্ৰদৰ্শন |
ক্ষেত্ৰভিত্তিক প্ৰদৰ্শনমূলক খেতিৰ লগতে কৃষকলৈ প্ৰশিক্ষণ; ২০ গৰাকী বা অধিক প্ৰশিক্ষাৰ্থিয়ে অংশ গ্ৰহণ কৰা প্ৰতিটো প্ৰশিক্ষণৰ বাবে ১০,০০০.০০ টকা। প্ৰতিটো অগ্ৰণী ক্ষেত্ৰভিত্তিক প্ৰদৰ্শনমূলক খেতিৰ বাবে ২০,০০০.০০ টকা। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৩ |
অণুসাৰৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে উৎসাহ যোগান আৰু বিতৰণ |
প্ৰতি হেক্টৰত অধিকতম সীমা ৫০০.০০ টকা হিচাপত মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ আৰু/নাইবা প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ ১০০০.০০ টকা। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৪ |
জুলীয়া/মাধ্যমভিত্তিক জৈৱসাৰ/জৈৱ কীটনাশকৰ ষ্টেট-অৱ-দ্য আৰ্ট গোট স্থাপন। |
২০০ টিপিএ উৎপাদনক্ষমতা সম্পন্ন প্ৰতিটো গোটৰ মূলধনী ব্যয় হিচাপে ব্যক্তি/সংস্থালৈ নাবাৰ্ডৰ জৰিয়তে প্ৰতিটো গোটৰ বাবে অধিকতম সীমা ৬৩ লাখ টকা হিচাপে মুঠ মূল্যৰ ৩৩ শতাংশ। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৫ |
ফলমূল/শাক-পাচলিৰ বজাৰ/কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ বৰ্জিত পদাৰ্থৰ পৰা যান্ত্ৰিক পদ্ধতিৰে পচন সাৰ উৎপাদন গোট। |
৩০০০ টিপিএ উৎপাদনক্ষমতাৰ প্ৰতিটো গোটৰ মূলধনী ব্যয় হিচাপে ব্যক্তি/সংস্থালৈ নাবাৰ্ডৰ জৰিয়তে প্ৰতিটো গোটৰ বাবে অধিকতম সীমা ৬৩ লাখ টকা হিচাপে মুঠ মূল্যৰ ৩৩ শতাংশ। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৬ |
জৈৱিক সামগ্ৰীৰ উৎপাদনৰ বাবে উৎসাহ যোগান (সাৰ, কেঁচুসাৰ, জৈৱসাৰ, জুলীয়া/গোটা আবৰ্জনাৰ পৰা পচন সাৰ, ভেষজ আৰক আদি)। |
প্ৰতি হেক্টৰত ৫০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ আৰু প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ ১০,০০০.০০ টকা। ১ নিযুত হেক্টৰ ভূমি সামৰি লোৱাৰ প্ৰস্তাৱ। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৭ |
অংশগ্ৰহণকাৰী নিশ্চিত ব্যৱস্থা বা ঠগন প্ৰমাণিকৰণ ব্যৱস্থাৰ আধাৰত একত্ৰিত ভূমিত জৈৱিক কৃষি। |
তিনিবছৰীয়া সময় সীমাৰ ভিতৰত প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ ৪০,০০০.০০ টকা প্ৰতি হেক্টৰত ২০,০০০.০০ টকা হিচাপত। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৮ |
অংশগ্ৰহণকাৰী নিশ্চিত ব্যৱস্থা বা PGS প্ৰমাণিকৰণ ব্যৱস্থাৰে অনলাইন তথ্য ব্যৱস্থাপনা আৰু অৱশেষ বিশ্লেষণৰ বাবে উৎসাহ যোগান। |
প্ৰতিটো আঞ্চলিক পৰিষদৰ বাবে ১ লাখ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ প্ৰতিটো গোট/প্ৰতি বছৰত সৰ্বোচ্চ ৫০০০.০০ টকা হিচাপত প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ২০০.০০ টকা। অৱশেষ পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰতিটো নমুনাৰ বিপৰীতে সৰ্বাধিক ১০,০০০.০০ টকা (NABL পৰীক্ষাগাৰত অৱশেষ পৰীক্ষা কৰিব লাগিব) |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
৯ |
সাৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু জৈৱ নাইট্ৰ’জেন সংগ্ৰহৰ বাবে জৈৱিক গাঁও। |
গোট/আত্ম সহায়ক গোটৰ জৰিয়তে সংহত সাৰ ব্যৱস্থাপনা, ঢাপত সাৰজাতীয় গছ ৰোপণ আৰু ছেঁইজাতীয় গছৰ মিশ্ৰিত খেতিৰ বাবে প্ৰতিখন গাঁওলৈ ১০ লাখ টকা (প্ৰতি বছৰ/প্ৰতি ৰাজ্যত সৰ্বাধিক ১০ খন গাঁও)। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
|
১০ |
জৈৱিক কৃষিৰ প্ৰদৰ্শন |
৫০ জনীয়া বা ততোধিক সদস্য বিশিষ্ট গোটৰ বাবে প্ৰতিটো প্ৰদৰ্শনমূলক খেতিৰ বাবে ২০,০০০.০০ টকা। |
স্বনিৰ্বাহী কৃষিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান |
২) বীজ
কি কৰিব?
- অঞ্চলটোৰ জলবায়ুৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সদায় অনুমোদিত জাতৰ বীজ ব্যৱহাৰ কৰক। অনুমোদিত পৰিমাণৰ বীজ ব্যৱহাৰৰ লগতে অনুমোদিত কৃষি কৌশল অৱলম্বন কৰক।
- প্ৰতি তিনি বছৰৰ মূৰে মূৰে ঘেঁহু, ধান, মাহজাতীয় শস্য (ৰহৰ মাহৰ বাহিৰে), তেলজাতীয় শস্য (ৰাই, সৰিয়হ আৰু সূৰ্য্যমুখী ফুলৰ বাহিৰে), আদিৰ বীজ সলনি কৰক। মাকৈ, বজৰা, জোৱাৰ, ৰহৰ মাহ, ৰাই, সৰিয়হ আৰু সূৰ্যমুখী ফুলৰ বীজ দুবছৰৰ মূৰে মূৰে আৰু বৰ্ণসংকৰ জাত আৰু বি টি বীজ প্ৰতি বছৰে সলনি কৰক।
- সদায় স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত সংস্থাৰ পৰা প্ৰমাণিত বীজ ক্ৰয় কৰক আৰু ঠাণ্ডা, শুকান আৰু পৰিষ্কাৰ ঠাইত বীজবোৰ মজুত কৰক।
- সদায় শোধন কৰা বীজ ব্যৱহাৰ কৰক আৰু সিঁচাৰ আগেয়ে বীজৰ শুদ্ধতা, অংকুৰণ, অপতৃণৰ গুটিৰ পৰা মুক্ত হৈ থকা আদি দিশবোৰ পৰীক্ষা কৰক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰমিক নং |
শস্য |
প্ৰতি কিলোগ্ৰাম বীজৰ বাবে সাহাৰ্য্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি/উপাংশ |
|
স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত বীজ বিতৰণত সাহাৰ্য |
|||
|
১ |
ক) ধান আৰু ঘেঁহুৰ অধিক উৎপাদনক্ষম জাতৰ বীজ খ) বৰ্ণসংকৰ ধানৰ বীজ |
প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১০ টকাকৈ অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱে কম। প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৫০ টকাকৈ অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱে কম।
|
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান। |
|
২ |
দানাজাতীয় শস্যৰ ক) বৰ্ণসংকৰ বীজ খ) অধিক উৎপাদনক্ষম জাত |
ক) বৰ্ণসংকৰ বীজ: প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৫০ টকাকৈ অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱে কম। খ) অধিক উৎপাদনক্ষম জাত: প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১৫ টকাকৈ অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱে কম।
|
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযানৰ সৈতে চামিল আছে। |
|
৩ |
মাহজাতীয় শস্য (ৰহৰমাহ, মগুমাহ, উৰড, মচুৰ মাহ, মটৰ মাহ, ৰাজমাহ আৰু মথ) |
অধিক উৎপাদনক্ষম জাত: প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ২৫ টকাকৈ অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱে কম।
|
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান |
|
৪ |
তেলজাতীয় শস্য (বাদাম, সূৰ্যমুখী ফুল, টোৰিয়া, চফ ফ্লাৱাৰ, সৰিয়হ, ৰাই, তিল, এঁৰা) |
১০ বছৰতকৈ অধিক বয়স নোহোৱা তেলজাতীয় শস্যৰ জাত/কম্প’জিতৰ ক্ষেত্ৰত মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ অথবা প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১২.০০ টকা যিটোৱেই টকা চিলিঙৰ সৈতে মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ। |
ৰাষ্ট্ৰীয় তৈলবীজ আৰু তৈল পামজাতীয় গছ অভিযান, (এন এম ও ও পি) |
|
৫ |
গঁজালি ওলোৱা তেল-পাম |
ৰোপণ সামগ্ৰী মূল্যৰ ৮৫ শতাংশ, কৃষকৰ নিজস্ব আবাদী মাটিত প্ৰতি হেক্টৰত ১০ হাজাৰ টকাত সীমাবদ্ধ। |
এন এম ও ও পি |
|
৬ |
প্ৰমাণিকৃত কঁপাহৰ বীজ |
প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ২০ টকা |
কঁপাহ প্ৰযুক্তি অভিযান |
|
৭ |
মৰাপাট আৰু মেষ্টাৰ প্ৰমাণিত বীজ |
মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ অথবা প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ২০.০০ টকা যিটোৱেই কম নহয়। |
মৰাপাট আৰু মেষ্টা প্ৰযুক্তি অভিযান। |
|
৮ |
পামত সংৰক্ষিত বীজৰ মান উন্নীত কৰিবলৈ মানবিশিষ্ট বীজ উৎপাদন কৰিবলৈ সকলো শস্যৰ বীজৰ বুনিয়াদী/প্ৰমাণিত বীজ বিতৰণ |
বীজৰ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ। |
ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি সম্প্ৰসাৰণ আৰু প্ৰযুক্তি অভিযানৰ অধীনত বীজ গাঁও আঁচনিৰ জৰিয়তে আন্ত:গাঁথনিৰ উন্নয়নৰ সহায়ত মানসম্পন্ন বীজৰ উৎপাদন আৰু বিতৰণ |
|
৯ |
অইল পামৰ গৰ্ভাৱস্থাৰ সময়চোৱাৰ খেতিৰ বাবে সাহায্য। |
প্ৰতি হেক্টৰত ১৪০০০.০০ টকাৰ চিলিণ্ডাৰ সৈতে তিনিবছৰৰ গৰ্ভাৱস্থাৰ সময়চোৱাৰ বাবে মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ। |
এন এম ও ও পি |
|
বুনিয়াদী আৰু প্ৰমাণিত বীজ উৎপাদনৰ বাবে সাহায্য |
|
|
|
|
১০ |
বৰ্ণসংকৰ ধানৰ প্ৰমাণিত বীজ উৎপাদন। |
প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ২০ টকা। |
মানসম্পন্ন বীজৰ উৎপাদন আৰু বিতৰণৰ বাবে আন্ত:গাঁথনিৰ উন্নয়ন আৰু শক্তিশালীকৰণ (এন এম এ ই টি) এন এফ এচ এম |
|
১১ |
কঁপাহৰ বীজ ক) বুনিয়াদী বীজ উৎপাদন খ) প্ৰমাণিত বীজ উৎপাদন |
প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৫০.০০ টকা অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱেই কম হয়। প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১৫.০০ টকা অথবা মুঠ মূল্যৰ ২৫ শতাংশ যিটোৱেই কম হয়। |
কঁপাহ প্ৰযুক্তি অভিযান |
|
১২ |
মৰাপাট আৰু মেষ্টা ক) বুনিয়াদী বীজ উৎপাদন খ) প্ৰমাণিত বীজ উৎপাদন |
প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৫০.০০ টকা অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱেই কম হয়। প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ১৫.০০ টকা অথবা মুঠ মূল্যৰ ২৫ শতাংশ যিটোৱেই কম হয়। |
মৰাপাট আৰু মেষ্টা প্ৰযুক্তি অভিযান
|
|
১৩ |
ভাৰতীয় কৃষি গৱেষণা পৰিষদ/ৰাজ্যিক কৃষি বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা মাহজাতীয় শস্য তেলজাতীয় শস্যৰ প্ৰজননবিদৰ বীজ ক্ৰয়। |
বীজ শাখাই নিৰ্ধাৰণ কৰা অনুসৰি প্ৰজননবিদৰ বীজৰ মুঠ মূল্য। |
এন এম ও ও পি |
|
১৪ |
ব্যক্তি/ঔদ্যোগী, আত্মসহায়ক গোট আদিকে ধৰি ব্যক্তিগত খণ্ডত বীজ উৎপাদনৰ বাবে উৎসাহ যোগান |
প্ৰতিটো গোটৰ বাবে ২৫ লাখ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ প্ৰকল্প মূল্যৰ ২৫ শতাংশ হাৰত ক্ৰেডিট লিংকড বেক এণ্ডেড মূলধনী সাহায্য। |
মানসম্পন্ন বীজৰ উৎপাদন আৰু বিতৰণৰ বাবে আন্ত:গাঁথনিৰ উন্নয়ন আৰু শক্তিশালীকৰণ (এন এম এ ই টি) |
|
১৫ |
সকলো তেলজাতীয় শস্য (বাদাম, লিনচীড, সূৰ্যমুখী ফুলৰ বীজ, টোৰিয়া, চফফ্লাৱাৰ, সৰিয়হ, ৰাই, তিল আৰু এঁৰা)। |
বিনামূলীয়া |
এন এম ও ও পি |
|
১৬ |
বৰ্ণসংকৰ পাৰ্ল মিলেট আৰু অধিক উৎপাদনক্ষম জাতৰ অন্যান্য মিলেট। |
বিনামূলীয়া। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান |
|
১৭ |
৫০-১৫০ জনীয়া কৃষক গোটলৈ বীজ উৎপাদন আৰু বীজ প্ৰযুক্তি বিষয়ৰ প্ৰশিক্ষণৰ বাবে সাহায্য। |
প্ৰতিটো প্ৰশিক্ষণৰ বাবে ১৫,০০০.০০ টকা (তিনিটা এদিনীয়া প্ৰশিক্ষণৰ বাবে)। ক) বীজ সিঁচাৰ সময়ত: বীজ উৎপাদনৰ কৌশল সন্দৰ্ভত প্ৰশিক্ষণ, নিলগাই ৰখা দূৰত্ব, বীজ সিঁচা কৌশল, অন্য কৃষি পদ্ধতিৰ প্ৰশিক্ষণ। খ) শস্যৰ ফুল ফুলাৰ সময়ত। গ) চপোৱাৰ পাছত আৰু বীজ সংশোধন কৰাৰ সময়ত। |
বীজ গাঁও আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১৮ |
বুনিয়াদী বীজ উৎপাদনৰ বাবে সাহায্য |
সকলো জাতৰ বাবে প্ৰতি কুইন্টলত ১০০০.০০ টকা/বিগত দহ বছৰত মুকলি কৰা বৰ্ণসংকৰ ধানৰ বাবে অতিৰিক্ত প্ৰতি কুইণ্টলত ১০০.০০ টকা। বিগত ৫ টা বছৰত মুকলি কৰি দিয়া বৰ্ণসংকৰ ধানৰ জাতৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰমাণিকৰণ আৰু উৎপাদন ব্যয় আদিৰ জোৰা মাৰিবলৈ কৃষকৰ বাবে ৰেহাই ৭৫ শতাংশ আৰু বীজ উৎপাদক সংস্থালৈ ৰেহাই ২৫ শতাংশ (ৰাজ্যিক কৃষি বিভাগ/ৰাষ্ট্ৰীয় বীজ নিগম/ভাৰতীয় ৰাজ্যিক পাম নিগম/নাফেড/কৃভকো/ইফকো/হিল/আই এফ এফডি চি/এন চি চি এফৰ দৰে কেন্দ্ৰীয় বহুমুখী ৰাজ্যিক সমবায়) |
এন এম ও ও পি |
|
১৯ |
প্ৰমাণিত বীজ উৎপাদন |
সকলো জাতৰ বাবে প্ৰতি কুইন্টলত ১০০০.০০ টকা/বিগত দহ বছৰত মুকলি কৰা বৰ্ণসংকৰ ধানৰ বাবে অতিৰিক্ত প্ৰতি কুইণ্টলত ১০০.০০ টকা। বিগত ৫ টা বছৰত মুকলি কৰি দিয়া বৰ্ণসংকৰ ধানৰ জাতৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰমাণিকৰণ আৰু উৎপাদন ব্যয় আদিৰ জোৰা মাৰিবলৈ কৃষকৰ বাবে ৰেহাই ৭৫ শতাংশ আৰু বীজ উৎপাদক সংস্থালৈ ৰেহাই ২৫ শতাংশ (ৰাজ্যিক কৃষি বিভাগ/ৰাষ্ট্ৰীয় বীজ নিগম/ভাৰতীয় ৰাজ্যিক পাম নিগম/নাফেড/কৃভকো/ইফকো/হিল/আই এফ এফডি চি/এন চি চি এফৰ দৰে কেন্দ্ৰীয় বহুমুখী ৰাজ্যিক সমবায়) |
এন এম ও ও পি |
|
২০ |
বীজৰ আন্ত:গাঁথনিৰ উন্নয়ন |
একাদশ পঞ্চবাৰ্ষিক পৰিকল্পনাত আই এচ পি ও এমৰ অধীনত ইতিমধ্যে অনুমোদিত ৰাজ্য চৰকাৰ/সংস্থাৰ বীজ আন্ত:গাঁথনিৰ প্ৰকল্পসমূহলৈ সমৰ্থন অব্যাহত থাকিব। দ্বাদশ পৰিকল্পনাৰ সময়ছোৱাত প্ৰকল্প ৰূপায়ণ কালচোৱাৰ বাবে এন এম ও ও পি ৰ মিনি মিশ্যন-১ ৰ অধীনত মুঠ লাগনি ধনৰ ১ শতাংশ মঞ্জুৰী সীমাবদ্ধ থাকিব।
|
এন এম ও ও পি |
|
২১ |
লক্ষ্য নিৰ্ধাৰিত জাত নিৰ্দিষ্ট বীজ উৎপাদন (ভি এচ টি এচ পি) |
ৰাষ্ট্ৰীয় বীজ নিগম/ভাৰতীয় ৰাজ্যিক পাম নিগম/নিৰ্বাচিত এচ এচ চি/ৰাজ্য চৰকাৰৰ সংস্থা/ভাৰতীয় কৃষি গৱেষণা পৰিষদ/ৰাজ্যিক কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় ইয়াৰ অন্তৰ্গত কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰসমূহলৈ বুনিয়াদী/প্ৰমাণিত বীজৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি আৰু প্ৰজননবিদ বুনিয়াদী বীজৰ উপল তাৰ ভিত্তিত প্ৰকল্প ধাৰণাৰ অধীনত বীজৰ উৎপাদন ব্যয়ৰ ৭৫ শতাংশ। সক্ষমতা: জাত/বৰ্ণসংকৰ জাতসমূহ ৫ বছৰতকৈ অধিক বয়সীয়া হ’ব নোৱাৰিব। |
এন এম ও ও পি |
বীক, কৃষি সম্প্ৰসাৰণ আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি, কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ আৰু শস্যৰক্ষাৰ দৰে উপ আঁচনিসমূহক লৈ ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি সম্প্ৰসাৰণ আৰু প্ৰযুক্তি অভিযান (এন এম এ ই টি) হ’ল এখন আৱৰণমূলক আঁচনি।
৩) জলসিঞ্চন
কি কৰিব?
- উন্নত কৃষি কৌশলৰ জৰিয়তে ভূমি আৰু জল সংৰক্ষণ। খাল আৰু চেক ডেমৰ জৰিয়তে বৰষুণৰ পানী ধাৰণ।
- পানী জমা হোৱা অঞ্চলত শস্যৰ পৰিৱৰ্তনকৰণ, বীজ উৎপাদন আৰু কঠীয়াতলী স্থাপন।
- ড্ৰীপ আৰু স্প্ৰিংকলাৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা অৱলম্বনৰ জৰিয়তে ৩০-৩৭ শতাংশ পানী বচোৱাৰ লগতে শস্যৰ মান আৰু উৎপাদিকা শক্তি বৃদ্ধি কৰা।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰমিক নং |
শস্য |
প্ৰতি কিলোগ্ৰাম বীজৰ বাবে সাহাৰ্য্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি/উপাংশ |
|
১ |
উৎসৰ পৰা পথাৰলৈ পানী বোৱাই নিবলৈ পাইপ। |
সৰ্বাধিক ৬০০ মিটাৰ আৰু প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ১৫০০০ টকাকৈ প্ৰতি মিটাৰত ২৫ টকা অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ যিটোৱেই কম হয়।
|
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান আৰু এন এম ও ও পি |
|
২ |
অইল পামৰ বাবে ড্ৰীপ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা |
ৰাষ্ট্ৰীয় স্বনিৰ্বাহী কৃষি অভিযান (এনে এম এচ এ)ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি। |
এন এম ও ও পি |
|
৩ |
প্লাষ্টিক চিমেন্টৰ পানী সংৰক্ষণ কৰিব পৰা গাঁথনি/পামত থকা পুখুৰী/সমূহীয়া পুখুৰী নিৰ্মাণ (১০০মি:×১০০মি:×৩মি:)। সৰু আকাৰৰ পুখুৰীৰ/আধাৰৰ বাবে কমাণ্ড এৰিয়াৰ প্ৰ’ৰাটাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ব্যয় নিৰ্দ্ধাৰণ কৰা হ’ব। |
সমভূমি অঞ্চলৰ প্ৰতিটো গোটৰ ক্ষেত্ৰত ২০ লাখ টকা আৰু পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ ১০ হেক্টৰ কমাণ্ড এৰিয়াৰ বাবে প্ৰতিটো গোটৰ ক্ষেত্ৰত ২৫ লাখ টকা। |
উদ্যান শস্যৰ সংহত অভিযান (এম আই ডি এইচ)। |
|
৪ |
পানী সংৰক্ষণৰ বাবে পামৰ পুখুৰী/কুঁৱা (২০ মিটাৰ×২০মিটাৰ×৩মিটাৰ)। সৰু আকাৰৰ পুখুৰী/কুঁৱাৰ বাবে প্ৰ’ৰাটাৰ আধাৰত মূল্য নিৰ্দ্ধাৰণ কৰা হ’ব। |
লাইনিঙকে ধৰি মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ হিচাপত সমভূমি অঞ্চলৰ প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে সৰ্বোচ্চ ১.৫০ লাখ টকা আৰু পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে ১.৮০ লাখ টকা আৰু ২ হেক্টৰ মাটিকালিৰ কমাণ্ড এৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰতি ঘন মিটাৰত ১০০ টকাকৈ। |
উদ্যান শস্যৰ সংহত অভিযান (এম আই ডি এইচ)। |
|
৫ |
ক) মাহজাতীয় শস্য আৰু ঘেঁহুৰ বাবে স্প্ৰিংকলাৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা। খ) তেলজাতীয় শস্যৰ বাবে স্প্ৰিংকলাৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা।
|
প্ৰতি হেক্টৰত ১০,০০০ টকা অথবা মুঠ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ।
ৰাষ্ট্ৰীয় স্বনিৰ্বাহী কৃষি অভিযান (এন এম এচ এ) ৰ নীতি আধাৰত। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান। এন এম ও ও পি |
|
৬ |
ক) নিগৰি যোৱা ৰোধ কৰিব পৰাকৈ লাইনিঙৰ সৈতে পামত নতুন পুখুৰী স্থাপন। খ) পানী সংৰক্ষণ কৰিব পৰা গাঁথনি/পুখুৰী। |
(২০ মিটাৰ×২০মিটাৰ×৩মিটাৰ) আকাৰৰ প্ৰতিটো পুখুৰীৰ বাবে ৪০,০০০.০০ টকা আৰু লাইনিঙৰ বাবে ৪০,০০০.০০ টকা। সমভূমি অঞ্চলৰ বাবে ৭৫,০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ আৰু পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ বাবে লাইনিংসহ ৯০,০০০.০০ টকা। |
এন এম ও ও পি |
|
৭ |
অইল পামৰ খেতি কৰা কৃষকলৈ ডিজেল পাম্পৰ যোগান। |
কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ উপ-আঁচনি (এচ এম এ এম) ত নিৰ্দ্ধাৰণ কৰা অনুসৰি প্ৰতিটো পাম্পত ১৫,০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মূল্যৰ ৫০ শতাংশ। |
এন এম ও ও পি |
|
৮ |
ক) পূৱ ভাৰতত সেউজ বিপ্লৱৰ সূচনা আঁচনিৰ অধীনত নাদ খনন।
খ) অইল পামৰ খেতি কৰা কৃষকৰ বাবে নাদ খনন। |
৩০,০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ ১০০ শতাংশ সাহায্য।
২৫,০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ ৫০ শতাংশ সাহায্য। |
পূৱ ভাৰতত সেউজ বিপ্লৱৰ সূচনা।
এন এম ও ও পি |
|
৯ |
অগভীৰ নলীনাদ। |
১২,০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ ১০০ শতাংশ সাহায্য।
|
পূৱ ভাৰতত সেউজ বিপ্লৱৰ সূচনা।
|
|
১০ |
পাম্প চেট। |
১০ অশ্বশক্তিসম্পন্ন পাম্পচেটৰ বাবে সৰ্বাধিক ১০,০০০.০০ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ ৫০ শতাংশ সাহায্য। |
পূৱ ভাৰতত সেউজ বিপ্লৱৰ সূচনা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান।
|
৪) কৃষকৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ আৰু সম্প্ৰসাৰণ
কি কৰিব?
- ‘আত্মা’ আঁচনিৰ জৰিয়তে উন্নয়ন খণ্ড বা ইয়াৰ তলৰ পৰ্য্যায়ত ৰূপায়ণ কৰি থকা সম্প্ৰসাৰণ সংশোধণ আঁচনিৰ অধীনত ২৫,০০০ কৰ্মী কৃষি সম্প্ৰসাৰণ ব্যৱস্থাটোৰ সৈতে সেৱাৰ মনোভাৱেৰে কাম কৰি আছে। আপোনাৰ মনত উদয় হোৱা যিকোনো আঁচনি/কৰ্মসূচী সংক্ৰান্তীয় প্ৰশ্ন, তথ্য আদিৰ লগতে উপযুক্ত প্ৰযুক্তি কৌশল আদিৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনি এইসকল কৰ্মী বা ৰাহ্য চৰকাৰৰ কৃষি বিভাগ আৰু সহযোগী অন্য সংস্থাৰ সম্প্ৰসাৰণ কৰ্মীৰ সৈতে যোগাযোগ কৰক।
- শেহতীয়া কৃষি প্ৰযুক্তি কৌশলৰ বিষয়ে জানিবলৈ দূৰদৰ্শন (১৮ টা আঞ্চলিক, ১ টা ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ১৮০ টা নিম্ন ক্ষমতাসম্পন্ন ট্ৰেন্সমিটাৰ), এফ এম ৰেডিঅ’ কেন্দ্ৰ (৯৬) বা অন্য কিছুমান ব্যক্তিগত চেনেল চাওক।
- আপোনাৰ মনলৈ অহা নিৰ্দিষ্ট প্ৰশ্নৰ উত্তৰ কে চি চি ত কৰ্মী বা জ্যেষ্ঠ বিশেষজ্ঞৰ পৰা পাবলৈ বছৰটোৰ ৩৬৫ টা দিনেই পুৱা ৬ বজাৰ পৰা নিশা ১০ বজালৈ নিকটৱৰ্তী কিষাণ কল চেন্টাৰ (১৮০০-১৮০-১৫৫১) ৰ সৈতে যোগাযোগ কৰক।
- কৃষি বিষয়ত শিক্ষা লাভ কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে স্ব-নিয়োজনৰ বাবে এগ্ৰি-ক্লিনিক/কৃষি বাণিজ্য কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰিবলৈ ‘মেনেজ’ ৰ দ্বাৰা অনুমোদিত ৰাজ্যৰ যিকোনো কৰ্তৃত্বপ্ৰাপ্ত প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰত বিনামূলীয়া ভাৱে দুমহীয়া প্ৰশিক্ষণ গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। বিনামূলীয়া প্ৰশিক্ষণৰ উপৰি কৃষি বিষয়ক প্ৰচেষ্টাৰে বাবে (অনুসূচীত জাতি/জনজাতি/উত্তৰ-পূৱৰ পাৰ্বত্য অঞ্চল/মহিলাৰ বাবে ৪৪ অ) বেংকে আগবঢ়োৱা ঋণৰ ৩৬ শতাংশ কম্প’জিত ৰাজসাহায্য হিচাপে আগবঢ়োৱা হয়।
- প্ৰগতিশীল কৃষকৰ বাবে আগবঢ়োৱা শিক্ষামূলক ভ্ৰমণ আৰু প্ৰশিক্ষণত অংশ গ্ৰহণ কৰক।
- পাম বিদ্যালয় স্থাপন কৰক। একোখন পাম বিদ্যালয় চলাবলৈ ২৯,৪১৪.০০ টকা আগবঢ়োৱা হয়।
- নিৰ্দিষ্ট স্থানীয় তথ্য (উন্নত কৃষি কৌশল, ডিলাৰৰ তালিকা, কৃষি উপদেশক আদি) পাবলৈ ইন্টাৰনেট কিছক/সাধাৰণ সেৱা কেন্দ্ৰৰ জৰিয়তে ফাৰ্মাছ প’ৰ্টেল চাওক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰ: নং |
সাহায্যৰ ধৰণ |
কামৰ বাবে সাহায্যৰ ধৰণ |
আঁচনি/উপাংশ |
|
১ |
৫০-১৫০ জনীয়া কৃষক গোটৰ বাবে বীজ উৎপাদন আৰু বীজ প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত প্ৰশিক্ষণ। |
প্ৰতিটো গোটৰ বাবে ১৫,০০.০০ টকা। |
বীজ গাঁও আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
২ |
স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত প্ৰতিষ্ঠানত কৃষক প্ৰশিক্ষণ (জলপানী, থকা-খোৱা আৰু অহা যোৱা খৰচৰ সৈতে) |
প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে প্ৰতি মাহত ৫,২০০.০০ টকা। |
চপোৱাৰ পাছৰ প্ৰযুক্তি ব্যৱস্থাপনা। |
|
৩ |
৩০ জনীয়া কৃষকৰ দলৰ বাবে শস্য উৎপাদনৰ উন্নত প্ৰযুক্তি আৰু চপোৱাৰ পাছৰ ব্যৱস্থাপনাৰ ওপৰত প্ৰশিক্ষণ। |
প্ৰতিটো প্ৰশিক্ষণত ২৪,০০০ টকা |
এন এম ও ও পি |
|
৪ |
৩০ জনীয়া কৃষকৰ দললৈ শস্য ৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ প্ৰশিক্ষণ। |
ক) বেচৰকাৰী সংস্থা/ব্যক্তিগত সংস্থাৰ প্ৰতিখন কৃষক ক্ষেত্ৰ বিদ্যালয়ৰ বাবে ২৯,২০০ টকা। খ) ৰাজ্য চৰকাৰৰ সংস্থাৰ ক্ষেত্ৰত ২৬,৭০০ টকা। |
শস্য ৰক্ষা আঁচনি। |
|
৫ |
পাচলি উৎপাদন আৰু সংশ্লিষ্ট ক্ষেত্ৰৰ ওপৰত দুদিনীয়া কৃষক প্ৰশিক্ষণ। |
পৰিবহণ খৰচ বাদ দি প্ৰতিজন কৃষকলৈ প্ৰতিটো প্ৰশিক্ষণৰ বাবে ১,৫০০ টকা |
চহৰীয়া অঞ্চলৰ বাবে পাচলি খেতিৰ প্ৰয়াস। |
|
৬ |
কৃষক সংস্থা/১৫-২০ জনীয়া কৃষক গোট/২০ হেক্টৰ কৃষিভূমিৰ উন্নীতকৰণ আৰু বিত্তীয় সংস্থাৰ সৈতে সম্পৰ্ক স্থাপন। |
প্ৰতিটো গোটৰ বাবে প্ৰতি বছৰে ২.০০ লাখ টকা (প্ৰথম বছৰত ১০০ শতাংশ, দ্বিতীয় বছৰত ৭৫ শতাংশ, তৃতীয় বছৰত ৫০ শতাংশ) |
চহৰীয়া অঞ্চলৰ বাবে পাচলি খেতিৰ প্ৰয়াস। |
|
৭ |
ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বিপণন প্ৰতিষ্ঠানৰ জৰিয়তে কৃষকৰ বাবে গ্ৰামীণ ভাণ্ডাৰ যোজনাৰ সজাগতা বিষয়ক তিনিদিনীয়া কাৰ্যসূচী। |
প্ৰতিটো কাৰ্যসূচীৰ বাবে ৩০,০০০ টকা। |
গ্ৰামীণ ভাণ্ডাৰ যোজনা। |
|
৮ |
প্ৰতিটো খণ্ডত ৫০ টা কৰ্মদিনৰ বাবে ৰাজ্যৰ বাহিৰত কৃষক প্ৰশিক্ষণ। |
পৰিবহন, থকা-খোৱাকে ধৰি প্ৰতিদিনে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ১২৫০ টকা। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
৯ |
প্ৰতিটো খণ্ডত ১০০ টা কৰ্মদিনৰ বাবে ৰাজ্যৰ ভিতৰত কৃষক প্ৰশিক্ষণ। |
পৰিবহন, থকা-খোৱাকে ধৰি প্ৰতিদিনে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ১০০০ টকা। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১০ |
প্ৰতিটো খণ্ডত ১০০০ টা কৰ্মদিনৰ বাবে ৰাজ্যৰ ভিতৰত কৃষক প্ৰশিক্ষণ। |
আৱাসিক প্ৰশিক্ষণৰ বাবে পৰিবহন, থকা-খোৱাকে ধৰি প্ৰতিদিনে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ৪০০ টকা। অনা আৱাসিক প্ৰশিক্ষণৰ বাবে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে প্ৰতি দিনে ২৫০ টকা। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১১ |
প্ৰদৰ্শনমূলক খেতি। (প্ৰতিটো খণ্ডত ১২৫ টাকৈ)। |
প্ৰতিটো প্ৰদৰ্শনমূলক খেতিৰ বাবে ৪০০০ টকা পৰ্যন্ত। (০.৪ হেক্টৰ)। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১২ |
পাম বিদ্যালয় (প্ৰতিটো শস্য বতৰত ২৫ জন কৃষকলৈ শস্যৰ ৬ টা বিশেষ অৱস্থাৰ ওপৰত প্ৰশিক্ষণ)। |
২৯,৪১৪ টকা/পাম বিদ্যালয়। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১৩ |
ৰাজ্যৰ বাহিৰত ৭ দিনৰ বাবে কৃষকৰ শিক্ষামূলক ভ্ৰমণ (৫ জন কৃষক/খণ্ড) |
অহা-যোৱা খৰচ, থকা-মেলা আদি ধৰি প্ৰতি দিনে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ৮০০ টকা। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১৪ |
ৰাজ্যৰ বাহিৰত ৫ দিনৰ বাবে কৃষকৰ শিক্ষামূলক ভ্ৰমণ (৫ জন কৃষক/খণ্ড) |
অহা-যোৱা খৰচ, থকা-মেলা আদি ধৰি প্ৰতি দিনে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ৮০০ টকা। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১৫ |
জিলাৰ ভিতৰত তিনিদিনতকৈ অধিক নোহোৱা কৃষকৰ শিক্ষামূলক ভ্ৰমণ (১০০ জন কৃষক/খণ্ড) |
অহা-যোৱা খৰচ, থকা-মেলা আদি ধৰি প্ৰতি দিনে প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ৩০০ টকা। |
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১৬ |
ক) কৃষক গোট আৰু অন্য সমৰ্থনকাৰী সেৱাৰ বাবে সক্ষমতা বৃদ্ধি আৰু কাৰ্যকুশলতা বৃদ্ধি। (প্ৰতিটো খণ্ডৰ বাবে ২০ টা গোট)। খ) আয় বৃদ্ধিৰ বাবে ওপৰোক্ত গোটসমূহলৈ চীড মানি। গ) খাদ্য সুৰক্ষা গোট (৩ টা গোট/খণ্ড)। |
৫০০০ টকা/গোট।
১০০০০ টকা/গোট
১০০০০ টকা/গোট
|
আট্মা আঁচনি (এন এম এ ই টি) |
|
১৭ |
ভূমি পৰীক্ষাগাৰৰ দ্বাৰা অগ্ৰণী প্ৰদৰ্শনমূলক খেতি। অগ্ৰণী প্ৰদৰ্শনমূলক খেতি। |
২০০০০ টকা/গোট
ভাৰতীয় কৃষি গৱেষণা পৰিষদ আৰু ‘ইক্ৰিচেট’লৈ ১০০ শতাংশ সাহায্য আৰু চিলিঙৰ সৈতে প্ৰতি হেক্টৰ কৃষিভূমিৰ ক্ষেত্ৰত বাদামৰ বাবে ৮৫০০ টকা, চয়াবিন, ৰাই আৰু সৰিয়হ, সূৰ্যমুখী ফুলৰ বাবে ৬০০০ টকা, তিল, চিচেম, চ’ফ্লাৱাৰ, গুজিতিল, লিনচীড আৰু এঁৰাৰ বাবে ৫০০০ টকা আৰু পলি মালচ্ৰ অগ্ৰণী কৃষিৰ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে ১২,৫০০ টকা।
|
ভূমি স্বাস্থ্য আৰু উৰ্বৰতা ব্যৱস্থাপনাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকল্প। এন এম ও ও পি |
|
১৮ |
ৰাসায়নিক সাৰৰ সুষম ব্যৱহাৰৰ বাবে কৃষকলৈ প্ৰদৰ্শনীমূলক খেতি আৰু প্ৰশিক্ষণ। |
১০,০০০ টকা/প্ৰশিক্ষণ আৰু প্ৰদৰ্শনমূলক খেতি। |
ভূমি স্বাস্থ্য আৰু উৰ্বৰতা ব্যৱস্থাপনাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকল্প। এন এম ও ও পি |
|
১৯ |
ভাৰতীয় কৃষি গৱেষণা পৰিষদ, ৰাজ্যিক কৃষি বিশ্ববিদ্যালয়, ভাৰতীয় ধান গৱেষণা কেন্দ্ৰৰ সহযোগত ৰাজ্যসমূহৰ দ্বাৰা একত্ৰিত খেতিৰ প্ৰদৰ্শন। |
ঋণৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰত ৭৫০০ টকা (শ্ৰীপদ্ধতিত বৰ্ণশংকৰ ধানৰ প্ৰযুক্তি ধৰি)। ঘেঁহুৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰত ৭৫০০ টকা, মাহজাতীয় শস্যৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰত ৭৫০০ টকা, ধান, ঘেঁহুজাতীয় শস্যৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰ ৫০০০ টকা। আৰু শস্য চক্ৰৰ প্ৰদৰ্শনমূলক খেতিৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰত ১২,৫০০ টকা। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান আৰু পূৱ ভাৰতত সেউজ বিপ্লৱৰ সূচনা। ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান আৰু এ৩পি ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান।
|
|
২০ |
পাম ক্ষেত্ৰ বিদ্যালয়ত কৃষকলৈ প্ৰশিক্ষণ প্ৰতি ২-৩ খন গাঁওৰ বাবে। |
ঋতু জুৰি প্ৰশিক্ষণৰ বাবে ১৭০০০ টকা/পাম ক্ষেত্ৰ বিদ্যালয়। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান আৰু পূৱ ভাৰতত সেউজ বিপ্লৱৰ সূচনা। ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান আৰু এ৩পি ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান।
|
|
২১ |
ট্ৰেক্টৰ আৰু অন্য কৃষি যন্ত্ৰপাতিৰ নিৰ্বাচন, প্ৰয়োগ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ। |
১ সপ্তাহৰ পৰা ৬ সপ্তাহলৈ প্ৰতিজন কৃষকৰ বাবে ১২০০ টকা হিচাপে সাধাৰণ শ্ৰেণীত অহা-যোৱা খৰচ আৰু বিনামূলীয়াকৈ থকাৰ বাবে |
প্ৰশিক্ষণ, পৰীক্ষণ আৰু প্ৰদৰ্শনৰ জৰিয়তে কৃষি যন্ত্ৰ পাতিৰ উন্নীতকৰণ আৰু শক্তিশালীকৰণ। |
৫) যান্ত্ৰিকীকৰণ আৰু প্ৰযুক্তি
কি কৰিব?
- মাটিৰ পৰিমাণ আৰু শস্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি উপযুক্ত যন্ত্ৰ/সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰক।
- ব্যয়বহুল সঁজুলিৰ ক্ষেত্ৰত কৃষক গোট গঠন কৰি ভাৰা/অংশীদাৰীত্বৰ ভিত্তিত ব্যৱহাৰ কৰক।
- সম্পদৰ সংৰক্ষণ কৰক ইয়াৰ বাবে জিৰো টিল চীড ড্ৰীল, লেজাৰ লেণ্ড লেভেলাৰ, হেপী চীড ড্ৰীল, ৰোটাভেটৰ আদি ব্যৱহাৰ কৰক।
- পাম যান্ত্ৰিক পৰীক্ষণ আৰু প্ৰশিক্ষণ প্ৰতিষ্ঠান, কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰ আদিৰ জৰিয়তে কৃষি যন্ত্ৰপাতিৰ উপযুক্ত ব্যৱহাৰ, সময়মতে ল’বলগীয়া যতন আৰু চাৰ্ভিচিং আদিৰ বিষয়ে জানি লওঁক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰঃ নং |
সাহায্যৰ শ্ৰেণী |
সাহায্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি উপাংশ |
|
১. |
২০অশ্বশক্তি সম্পন্ন পৰ্যন্ত ট্ৰেক্টৰ। |
০.৭৫লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ২৫শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ১.০০ লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ উপ-অভিযান(এচ এম এ এম)ৰ অধীনত কৃষি যন্ত্ৰ পাতি আৰু সঁজুলিৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য আৰু ক্ৰয় ৰাজসাহায্য। |
|
২. |
২০ অশ্বশক্তিতকৈ অধিক ক্ষমতাযুক্ত ট্ৰেক্টৰ। |
১.০০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ২৫শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ১.২৫ লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
১.০০টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ২৫শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ১.২৫ লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
|
৩. |
পাৱাৰ টিলাৰ/পাৱাৰ উইডাৰ (৮বি এইচ পিতকৈ তলৰ)। |
০.৪০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ০.৫০ লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
ঐ |
|
৪. |
পাৱাৰ টিলাৰ/পাৱাৰ উইডাৰ (৮বি এইচ পি আৰু ইয়াতকৈ ওপৰৰ)। |
০.৬০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ২৫শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ০.৭৫ লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
ঐ |
|
৫. |
সকলো শ্ৰেণীৰ কম্বাইন হাৰ্ভেষ্টাৰ। |
২.০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ২৫শতাংশ। অনুসূচিত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ২.৮০লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। (প্ৰতি হেক্টৰত ১ কিলোৱাটতকৈ ওপৰৰ পাম ক্ষমতা থকা ৰাজ্যসমূহৰ বাবে নহয়) |
ঐ |
|
৬. |
চেল্ফ প্ৰপেল্ড ধান ৰোৱা যন্ত্ৰ(৪টা শাৰী)। |
১.০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয়ৰ মূল্যৰ ৪০শতাংশ। অনুসূচিত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ১.২৫লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
ঐ |
|
৭. |
চেল্ফ প্ৰপেল্ড ধান ৰোৱা যন্ত্ৰ(৪টা শাৰীতকৈ ওপৰৰ)। |
সকলো আত্মসহায়ক গোট/কৃষকৰ ব্যৱহাৰকাৰী গোট, কৃষক সমবায় সমিতিৰ বাবে ২.০লাখ টকা চিলিউ সাপেক্ষে ক্ৰয় ৪০শতাংশ। |
|
|
৮. |
চেল্ফ প্ৰপেল্ড ৰিপাৰ কাম বাইণ্ডাৰ আৰু উদ্যান শস্যত ব্যৱহৃত যন্ত্ৰকে ধৰি অন্যান্য একেধৰণৰ চেল্ফ প্ৰপেল্ড যন্ত্ৰ |
১.০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয়ৰ মূল্যৰ ৪০শতাংশ। অনুসূচিত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ১.২৫লাখ টকাৰ চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
ঐ |
|
৯. |
সকলো শ্ৰেণীৰ ট্ৰেক্টৰ/পাৱাৰ টিলাৰ চালিত সঁজুলি/যন্ত্ৰপাতি। |
(ক)ভূমি উন্নয়ন, হালবোৱা আৰু বীজতলী প্ৰস্তুতিৰ বাবে ব্যৱহৃত সঁজুলিঃ এম বি প্লাও/ডিস্ক প্লাও/কাল্টিভেটৰ/হেৰো/লেভেলাৰ ব্লেড/কেজ হুইল/ফাৰ’ অ’পেনাৰ/ৰিজাৰ/উইড শ্লেচাৰ/ৰ’টাভেটৰ/লেজাৰ লেণ্ড লেভেলাৰ/ৰ’ট’পাডলাৰ/ৰিভাৰ্চিবল মেকানিকেল/হাইড্ৰ’লিক প্লাও। (খ)বীজ সিঁচা আৰু ৰোৱা সঁজুলিঃ নিউমেটিক প্লেণ্টাৰ, পষ্ট হোল ডিগাৰ, নিউমেটিক ভেজিটেবল ট্ৰেন্সপ্লেণ্টাৰ, নিউমেটিক ভেজিটেবল চীডাৰ, হেপী চীডাৰ, আলু ৰোৱা যন্ত্ৰ, আলু খান্দি উলিওৱা যন্ত্ৰ, বাদাম খান্দি উলিওৱা যন্ত্ৰ, ষ্ট্ৰীপ টিল ড্ৰীল, ট্ৰেক্টৰচালিত ৰিপাৰ, পিয়াজ চপোৱা যন্ত্ৰ, ধান ৰোৱা যন্ত্ৰ, ধানৰ খেৰ কটা যন্ত্ৰ, জিৰো টিল চীড কাম ফাৰ্টিলাইজাৰ ড্ৰীল, ৰেইজদ্ বেদ প্লেণ্টাৰ, কুঁহিয়াৰ কটা যন্ত্ৰ/ষ্ট্ৰীপাৰ,প্লেণ্টাৰ। (গ)খেতিৰ ভিতৰত ব্যৱহৃত সঁজুলিঃ গ্ৰাছ উইড শ্লেচাৰ, ৰাইচ ষ্ট্ৰ চপাৰ, উইডাৰ। (ঘ)চপোৱা আৰু মৰণামৰা সঁজুলিঃ গ্ৰাউণ্ড নাট পড ষ্ট্ৰীপাৰ/থ্ৰেচাৰ/মাল্টি ক্ৰপ থ্ৰেচাৰ, চফ কাটাৰ। (ঙ)অৱশেষ ব্যৱস্থাপনা/খেৰ আৰু ঘাঁহৰ বাবে ব্যৱহৃত সঁজুলিঃ চুগাৰকেন থ্ৰেচ কাটাৰ, কটন ফ্ৰন্দ চপাৰ, ৰেক আৰু সকলো শ্ৰেণীৰ বেলাৰ। (ক)ৰ পৰা(ঙ)লৈকে ০.৫০লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ |
কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ উপ-অভিযান(এচ এম এ এম)ৰ অধীনত কৃষি যন্ত্ৰ-পাতি আৰু সঁজুলিৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য আৰু ৰাজসাহায্য |
|
ক্ৰঃ নং |
সাহায্যৰ শ্ৰেণী |
সাহায্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি উপাংশ |
|
১০. |
হস্তচালিত/পশুচালিত যন্ত্ৰ/সঁজুলি/আহিলা। |
(ক)ভূমি উন্নয়ন, হালবোৱা আৰু বীজতলী প্ৰস্তুতিৰ বাবে সঁজুলিঃ এম বি প্লাও/ডিস্ক প্লাও/কাল্টিভেটৰ/হেৰো/লেভেলাৰ ব্লেড/ফাৰ’ অ’পেনাৰ/ৰিজাৰ/বোকাকৰা যন্ত্ৰ। (খ)বীজ সিঁচা আৰু ৰোৱা সঁজুলিঃ ধান ৰোৱা যন্ত্ৰ, চীড কাম ফাৰ্টিলাইজাৰ ড্ৰীল, ৰেইজদ্ বেদ প্লেণ্টাৰ, প্লেণ্টাৰ, ড্ৰাম চীডাৰ। (গ)খেতিৰ ভিতৰত ব্যৱহৃত সঁজুলিঃ গ্ৰাছ উইড শ্লেচাৰ, ক’ন’ উইদাৰ। (ঘ)চপোৱা আৰু মৰণা মৰা সঁজুলিঃ গ্ৰাউণ্ট নাট পড ষ্ট্ৰীপাৰ/থ্ৰেচাৰ/উইন’ৱিং ফেন/চফ কাটাৰ। ০.০৮ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ০.১ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ উপ-অভিযান(এচ এম এ এম)ৰ অধীনত কৃষি যন্ত্ৰ-পাতি আৰু সঁজুলিৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য আৰু ক্ৰয় ৰাজসাহায্য। |
|
১১. |
সকলোধৰণৰ জলসিঞ্চন পাম্পচেট। |
০.১৫লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয়ৰ মূল্য ৫০শতাংশ। অনুসূচিত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ০.১৯ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষ। |
কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ উপ-অভিযান(এচ এম এ এম)ৰ অধীনত কৃষি যন্ত্ৰ-পাতি আৰু সঁজুলিৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য আৰু ক্ৰয় ৰাজসাহায্য আৰু এন এম ও ও পি। |
|
১২. |
শস্যৰক্ষাৰ সঁজুলি (ক)হস্তচালিত স্প্ৰেয়াৰঃ নেপ চেক/ভৰিৰে চলোৱা স্প্ৰেয়াৰ |
(ক)০.০০৬ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
(খ)শক্তিচালিত নেপচেক স্প্ৰেয়াৰ/শক্তিচালিত টাইৱান স্প্ৰেয়াৰ। |
(খ)০.০৮ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
||
|
(গ)ট্ৰেক্টৰচালিত স্প্ৰেয়াৰ। |
(গ)০.৫০ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ। |
||
|
(ঘ)পৰিবেশ অনুকুল পোহৰ ফাণ্ড। |
(ঘ)০.০১২ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষ ক্ৰয় মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
||
|
(ঙ)ইলেক্টৰ’ষ্টেটিক স্প্ৰেয়াৰ |
(ঙ)০.৫০ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ। ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ওপৰোক্ত শস্য সুৰক্ষাৰ সঁজুলিসমূহৰ বাবে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। |
|
১৩. |
ভাৰালৈ দিয়া কেন্দ্ৰ স্থাপনৰ বাবে ক্ৰয় ৰাজসাহায্য। |
প্ৰতিটো কেন্দ্ৰৰ বাবে ২৪.০লাখ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ হাৰত বেক এণ্ডেড ৰাজসাহায্য। |
ভাৰালৈ দিয়া কেন্দ্ৰ স্থাপনৰ বাবে এচ এম এ এম-ৰ অধীনত কৃষি যন্ত্ৰ-পাতিৰ বেংক স্থাপন। |
|
১৪. |
উচ্চ প্ৰযুক্তিসম্পন্ন হাব স্থাপনৰ বাবে ক্ৰয় ৰাজসাহায্য। |
প্ৰতিটো কেন্দ্ৰৰ বাবে ১.০কোটি টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ হাৰত বেক এণ্ডেড ৰাজসাহায্য। |
এচ এম এ এম-ৰ অধীনত উচ্চ প্ৰযুক্তি, উচ্চ উত্পাদনমুখী সঁজুলিৰ কেন্দ্ৰ স্থাপন। |
|
১৫. |
স্থানভিত্তিক পাম সঁজুলি/আহিলাৰ মালিকাধীন হবলৈ হিতাধিকাৰীলৈ আৰ্থিক সাহায্য। |
ৰাজ্যসমূহে, বিশেষকৈ কম উত্পাদিকা, কম কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ(প্ৰতি হেক্টৰত ১.০কিলোৱাটৰ কম পাম শক্তিৰ)ৰ ৰাজ্যসমূহে নিৰ্বাচিত কৰা প্ৰতিখন গাঁওৰ বাবে ১০লাখ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ ক্ৰয় মূল্যৰ ৮০শতাংশ। |
এচ এম এ এম-ৰ অধীনত নিৰ্বাচিত গাঁওত উপযুক্ত পাম যান্ত্ৰিকীকৰণৰ সূচনা। |
|
১৬. |
স্থানভিত্তিক শস্যৰ বাবে কৃষি সঁজুলি/আহিলা বিতৰণ। |
প্ৰতিজন ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষকলৈ পোনপটীয়াভাৱে অথবা সমবায়ৰ যোগেৰে ভাৰতবৰ্ষৰ অধিক সম্ভাৱনা থকা কিন্তু কম কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ(প্ৰতি হেক্টৰত ১.০কিলোৱাটৰ কম পাম শক্তিৰ)হোৱা অঞ্চলত ১.২৫লাখ টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ ক্ৰয় মূল্যৰ ১০০শতাংশ। |
এচ এম এ এম-ৰ অধীনত ক্ষুদ্ৰ/উপান্ত কৃষকৰ মাজত উপযুক্ত পাম আহিলাৰ গৰাকী সৃষ্টি। |
|
১৭. |
ভাৰালৈ দিয়া কেন্দ্ৰৰ জৰিয়তে প্ৰতি হেক্টৰত যান্ত্ৰিকীকৰণ ব্যৱস্থাৰ উন্নীতকৰণৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য। |
প্ৰতি হেক্টৰত ২,০০০.০০টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ব্যক্তিগত কৃষকলৈ প্ৰকল্প মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
এচ এম এ এম-ৰ অধীনত ভাৰালৈ দিয়া কেন্দ্ৰৰ জৰিয়তে প্ৰতি হেক্টৰত যান্ত্ৰিকীকৰণ ব্যৱস্থাৰ উন্নীতকৰণৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য। |
|
১৮. |
সকলোধৰণৰ হস্তচালিত/পশুচালিত যন্ত্ৰ/সঁজুলি/আহিলা। |
(ক)ভূমি উন্নয়ন, হালবোৱা আৰু বীজতলী প্ৰস্তুতিৰ বাবে সঁজুলিঃ এম বি প্লাও/ডিস্ক প্লাও/কাল্টিভেটৰ/হেৰো/লেভেলাৰ ব্লেড/ফাৰ’ অ’পেনাৰ/ৰিজাৰ/বোকাকৰা যন্ত্ৰ। (খ)বীজ সিঁচা আৰু ৰোৱা সঁজুলিঃ ধান ৰোৱা যন্ত্ৰ, চীড কাম ফাৰ্টিলাইজাৰ ড্ৰীল, ৰেইজদ্ বেদ প্লেণ্টাৰ, প্লেণ্টাৰ, ড্ৰাম চীডাৰ। (গ)খেতিৰ ভিতৰত ব্যৱহৃত সঁজুলিঃ গ্ৰাছ উইড শ্লেচাৰ, ক’ন’ উইদাৰ। (ঘ)চপোৱা আৰু মৰণা মৰা সঁজুলিঃ গ্ৰাউণ্ট নাট পড ষ্ট্ৰীপাৰ/থ্ৰেচাৰ/উইন’ৱিং ফেন/চফ কাটাৰ। ০.০৮ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে ক্ৰয় মূল্যৰ ৪০শতাংশ। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি, ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষক, মহিলা আৰু উত্তৰ-পূৱৰ ৰাজ্যসমূহলৈ ০.১ লাখ টকা চিলিঙ সাপেক্ষে অতিৰিক্ত ১০শতাংশ সাহায্য। বিশেষ দ্ৰষ্টব্যঃ ওপৰত উল্লেখ কৰা সঁজুলিসমূহৰ বাহিৰে ৰাজ্যসমূহে প্ৰস্তাৱ কৰা অন্য সঁজুলিৰ সন্দৰ্ভত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ কৃষি আৰু সহযোগিতা বিভাগে উপযুক্ত শ্ৰেণীৰ সাহায্যৰ অধীনত বিবেচনা কৰিব। |
কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ উপ-অভিযান(এচ এম এ এম)ৰ অধীনত কৃষি যন্ত্ৰ-পাতি আৰু সঁজুলিৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য আৰু ক্ৰয় ৰাজসাহায্য। |
(৬) কৃষি ঋণ
কি কৰিব?
- ধন ধাৰে দিয়া ব্যক্তিৰ গৰাহৰ পৰা নিজকে বচাবলৈ কৃষকে বেংকৰ পৰা ঋণৰ সুবিধা গ্ৰহণ কৰিব পাৰে।
- দেশৰ বৃহত্ নেটৱৰ্ক থকা বাণিজ্যিক বেংক, আঞ্চলিক গাঁৱলীয়া বেংক আৰু ঋণ আগবঢ়োৱা সমবায়ৰ জড়িয়তে
- কৃষকৰ প্ৰয়োজন সাপেক্ষে কৃষি ঋণ আৰু সময় নিৰ্দ্ধাৰিত ঋণ লাভ কৰাৰ সুবিধা।
- সময়মতে বেংকৰ ঋণ পৰিশোধ কৰাৰ নিশ্চয়তা।
- কৃষকে বেংকৰ পৰা লোৱা ঋণৰসকলো তথ্য লিপিবদ্ধ কৰি ৰখা।
- যি মূল উদ্দেশ্যৰ বাবে বেংকৰ পৰা ঋণ লোৱা হৈছে, সেই কামত ঋণৰ ধন ব্যৱহাৰ কৰা।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰঃ নং |
ঋণৰ সুবিধা |
সাহায্যৰ পৰিমাণ |
|
১. |
সুতৰ সাহায্য। কোলেটাৰেল/সুৰক্ষামূলক জমা। |
বাৰ্ষিক ৭শতাংশ সুতৰ হাৰত ৩লাখ টকালৈকে লোৱা কৃষি ঋণৰ ক্ষেত্ৰত সুতৰ ওপৰত ৩শতাংশ ৰেহাই। ১লাখ টকালৈকে লোৱা কৃষি ঋণৰ ক্ষেত্ৰত কোনোধৰণৰ সুৰক্ষামূলক জমাৰ প্ৰয়োজন নাই। |
|
২. |
কিষাণ ক্ৰেডিট কাৰ্ড। |
কিষাণ ক্ৰেডিট কাৰ্ডৰ সহায়ত কৃষকে কৃষি ঋণ গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। কৃষকে কৰা খেতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ঋণৰ পৰিমাণৰ ওপৰত সিদ্ধান্ত লোৱা হয়। কিষাণ ক্ৰেডিট কাৰ্ডৰ ব্যৱহাৰিক সময়সীমা ৩-৫ বছৰ। দুৰ্ঘটনাজনিত মৃত্যুৰ ক্ষেত্ৰত কৃষকলৈ সৰ্ব্বোচ্চ ৫০,০০০.০০টকাৰ নিৰাপত্তা আগবঢ়োৱা হয়। |
|
৩. |
বিনিয়োগ ঋণ। |
জলসিঞ্চন, কৃষি যান্ত্ৰিকীকৰণ, ভূমি উন্নয়ন, ৰোপন, উদ্যান শস্য আৰু চপোৱাৰ পাছৰ ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে বিনিয়োগৰ ক্ষেত্ৰত কৃষকলৈ ঋণ আগবঢ়োৱা হয়। |
কাক লগ ধৰিব?
ওচৰৰ বাণিজ্যিক বেংক, আঞ্চলিক গাঁৱলীয়া বেংক আৰু সমবায় ঋণ সমিতি।
(৭) শস্য বীমা
কি কৰিব?
- প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ/বিপদ, পোক-পৰুৱা, বেমাৰ উপদ্ৰৱ আৰু প্ৰতিকূল বতৰৰ দৰে অপ্ৰতিৰোধ্য প্ৰাকৃতিক আপদ-বিপদৰ আশংকাৰ পৰা নিজকে বিত্তীয়ভাৱে সুৰক্ষা দিয়ক।
- আপোনাৰ অঞ্চলত কাৰ্যকৰী হৈ থকা উপযুক্ত শস্য বীমা আঁচনিৰ পৰা লাভ আহৰণ কৰক। দেশত বৰ্তমানে ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বীমা আঁচনিৰ অধীনত সংশোধিত ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বীমা আঁচনি, বতৰভিত্তিক শস্য বীমা আঁচনি আৰু নাৰিকল গছ বীমা আঁচনি নামৰ তিনিখন উপাংশ আঁচনি কাৰ্যকৰী হৈ আছে।
- যদিহে আপুনি নিৰ্দিষ্ট ঘোষিত শস্যৰ বিপৰীতে কৃষি ঋণ গ্ৰহণ কৰিব বিচাৰে তেন্তে সংশোধিত ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বীমা আঁচনি/বতৰভিত্তিক শস্য বীমা আঁচনিৰ অধীনত নিজকে অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো বাধ্যতামূলক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰঃনং |
সাহায্য |
আঁচনি |
|
১. |
|
সংশোধিত ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বীমা আঁচনি। (২০১৪ বৰ্ষৰ খাৰিফ বতৰৰ পৰা বাদ দিয়া হৈছে)। |
|
২. |
|
সংশোধিত ৰাষ্ট্ৰীয় কৃষি বীমা আঁচনি। |
|
৩. |
|
বতৰ ভিত্তিক শস্য বীমা আঁচনি |
|
৪. |
|
নাৰিকল গছ বীমা আঁচনি। |
কাক লগ ধৰিব?
ওচৰৰ বেংক/সাধাৰণ বীমা, ঋণ আৰু সমবায় সমিতি আৰু জিলা কৃষি বিষয়া/খণ্ড উন্নয়ন বিষয়াক লগ ধৰিব পাৰে।
(৮) শস্য সুৰক্ষা
কি কৰিব?
- গ্ৰীষ্মকালত দকৈ হাল বাওক।
- শস্যৰ পেষ্ট সহনশীল জাত(উদাহৰণস্বৰূপে বি টি কটন) আদিৰ লগতে শস্য ক্ৰীম, মিশ্ৰিত কৃষি, ট্ৰেপ ক্ৰপিং আদি অৱলম্বন কৰক।
- পোহৰ ফান্দ/আঠাযুক্ত ফান্দ ব্যৱহাৰ কৰক।
- জৈৱিকভাৱে পেষ্ট নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ পৰজীৱি আৰু পৰভোক্ষী ব্যৱহাৰ কৰক।
- পোক-পৰুৱা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ যৌন হৰম’ন ট্ৰেপ, নিউক্লিয়াৰ পক্সলি হাইড্ৰচিচ ভাইৰাচ(এন পি ভি), চিউড’ম’নাচ আৰু ট্ৰাইক’গ্ৰামা কাৰ্ড ব্যৱহাৰ কৰক।
- জৈৱিক আৰু নিম আধাৰিত কীটনাশক ব্যৱহাৰত গুৰুত্ব দিয়ক।
- ওপৰোক্ত ব্যৱস্থাসমূহ অৱলম্বন কৰি সফলতা লাভ নকৰিলে, অকল বিশেষজ্ঞৰ পৰামৰ্শৰ ভিত্তিত তলত উল্লেখ কৰা সাৱধানতাসমূহ মানি চলি ৰাসায়নিক কীটনাশক ব্যৱহাৰ কৰক।
সাৱধানতাসমূহ
- ৰাসায়নিক কীটনাশক ব্যৱহাৰৰ সময়ত মানি চলিবলগীয়া সকলো সুৰক্ষা বিধি অৱলম্বন কৰক।
- কীটনাশক প্ৰয়োগৰ সময়ত সদায় মাস্ক, হাতত পিন্ধা গ্লোভচ্ আদি ব্যৱহাৰ কৰক।
- সদায় বতাহৰ দিশত কীটনাশক স্প্ৰেক্স কৰক আৰু উৰি অহা স্প্ৰেক্সৰ কণিকাৰ পৰা নিজকে বচাই ৰাখক।
- কীটনাশক দৰৱ, দৰৱ প্ৰয়োগ কৰাৰ সময়ত ব্যৱহৃত সঁজুলি আদি সদায় তলাবন্ধ কৰি ৰখাৰ লগতে ল’ৰা-ছোৱালী আৰু পোহনীয়া জীৱ-জন্তুৰ পৰা নিলগাই ৰাখক।
- কীটনাশক ক্ৰয় কৰাৰ সময়ত সদায় পেকিং আৰু দৰৱৰ ম্যাদৰ তাৰিখ মন কৰক।
- কীটনাশকে সৃষ্টি কৰিব পৰা যিকোনো বিষক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত লগে লগে চিকিত্সকৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ উপৰি ব্যৱহৃত কীটনাশকৰ পাত্ৰ আৰু ইয়াৰ সৈতে থকা ব্যৱহাৰ বিধি চিকিত্সকক অৱগত কৰাওক।
- লেবেলত উল্লেখ কৰা ধৰণে কীটনাশক ব্যৱহাৰ কৰক।
- কীটনাশক বটল বা চেমাৰ সাতে দিয়া কাগজখনত উল্লেখ কৰা ধৰণে খালী হোৱা কীটনাশকৰ খালী হোৱা পাত্ৰ আতৰাই পেলাওক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰঃ নং |
সাহাৰ্য্যৰ শ্ৰেণী |
সাহাৰ্য্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি/উপাংশ |
|
|
১. |
সু-সংহত শস্য সুৰক্ষা ব্যৱস্থাপনা(আই পি এম)। |
প্ৰতিটো প্ৰদৰ্শনৰ বাবে ২৯,২০০.০০টকা। |
এচ এম পি এম এ-আই পি এম |
|
|
২. |
আই পি এম, কীটনাশক, সংহত পুষ্টি ব্যৱস্থাপনা, ফাৰ্টিগেশ্যন, সুৰক্ষামূলক গছ আদি। |
প্ৰতি হেক্টৰত ৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
তৈলপামজাতীয় গছৰ কৃষিভূমিৰ সম্প্ৰসাৰণ। |
|
|
৩. |
শস্য সুৰক্ষাৰ বাবে দৰৱ, জৈৱ এজেণ্ট, জৈৱ কীটনাশক বিতৰণ। |
প্ৰতি হেক্টৰত ৫০০.০০টকা বা মূল্যৰ ৫০শতাংশ যিটোৱেই কম হয়। |
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান। |
|
|
৪.
|
অপতৃণনাশক বিতৰণ।
|
প্ৰতি হেক্টৰত ৫০০.০০টকা বা মূল্যৰ ৫০শতাংশ যিটোৱেই কম হয়।
|
ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা অভিযান। |
|
|
৫ |
উদ্যান শস্যত আই পি এম |
৪ হেক্টৰ কৃষিভূমিত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে প্ৰতি হেক্টৰত ১,০০০.০০টকা।
|
সংহত উদ্যান শস্যৰ বিকাশ অভিযানৰ অধীনত উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চল আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য অভিযান। |
|
কাক লগ ধৰিব?
ক্ৰমিক নং ১ৰ পৰা ৪ৰ বাবে নিকটৱৰ্তী কৃষি বিষয়া আৰু ক্ৰমিক নং ৫ৰ বাবে জিলা উদ্যান শস্য বিষয়া।
(৯) উদ্যান শস্য
(অধিক আয়ৰ বাবে ফলমূল আৰু শাক-পাচলিৰ লগতে উদ্যান শস্যৰ খেতি)
কি কৰিব?
- কম মাটিৰ পৰা অধিক উপাৰ্জন কৰিবলৈ উদ্যান শস্যৰ খেতি কৰক।
- স্বাস্থ্যৱান শস্যৰ বাবে উচ্চমান বিশিষ্ট ৰোপণ সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰক।
- ফলমূল আৰু শাক-পাচলি বহুদিনলৈ সতেজ ৰাখিবলৈ শীতল ভৰাল/শীতল গৃহ ব্যৱহাৰ কৰক।
- চপোৱা, পৰিষ্কাৰ কৰা, শ্ৰেণী অনুসৰি ভাগ কৰা, সংসাধন আৰু পেকেজিঙৰ সঠিক কৌশল অৱলম্বন কৰি সৰ্বাধিক লাভ আহৰণ কৰক।
- পলিগৃহ, লো-টানেলত অবতৰীয়া শাক-পাচলি আৰু ফুল উত্পাদন কৰক।
আপুনি কি লাভ কৰিব?
|
ক্ৰঃ নং |
সাহাৰ্য্যৰ শ্ৰেণী |
সাহাৰ্য্যৰ নীতিসৰ্বাধিক সীমা |
আঁচনিউপাংশ |
|
|
ৰাজসাহাৰ্য্য |
প্ৰতি একক ভূমিৰ বাবে ব্যয় (হেক্টৰ*) |
|||
|
(ক)উদ্যান শস্যৰ সংহত বিকাশ অভিযান(এম আই ডি এইচ)ৰ অধীনত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য অভিযান(এন এইচ এম)আৰু উত্তৰ-পূৰ্ৱাঞ্চল আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য অভিযান(এইচ এম এন ই এইচ)ৰ উপ-আঁচনি। |
||||
|
১. |
শাক-পাচলিৰ বীজ উত্পাদন(সৰ্বাধিক ৫হেক্টৰ/হিতাধিকাৰী) |
সাধাৰণ অঞ্চলৰ বাবে ৩৫শতাংশ, উত্তৰ-পূৱ, টি এচ পি, আন্দামান, নিকোবৰ আৰু লাক্ষাদ্বীপৰ বাবে ৫০শতাংশ। |
৩৫,০০০.০০টকা মুকলি ১,৫০,০০০.০০টকা বৰ্ণসংকৰ বীজৰ বাবে। |
এম আই ডি এইচৰ অধীনত এন এইচ এম আৰু এইচ এম এন ই এইচৰ উপ-আঁচনি। |
|
২. |
উচ্চ প্ৰযুক্তিসম্পন্ন নাৰ্চাৰী(২-৪হেক্টৰ)। ক্ষুদ্ৰ নাৰ্চাৰী(১হেক্টৰ)। |
মূল্যৰ ৪০শতাংশ।
মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
২৫.০০লাখ টকা/হেক্টৰ।
১৫.০০লাখ টকা/হেক্টৰ। |
এম আই ডি এইচৰ অধীনত এন এইচ এম আৰু এইচ এম এন ই এইচৰ উপ-আঁচনি। |
|
ক্ৰঃ নং |
সাহায্যৰ শ্ৰেণী
|
সাহায্যৰ নীতি/সৰ্বাধিক সীমা |
আঁচনি/উপাংশ |
|||
|
ৰাজসাহায্য |
প্ৰতি একক ভূমিৰ বাবে ব্যয়(হেক্টৰ*) |
|||||
|
ঘ)নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদ |
||||||
|
১৪ |
ক)মানসম্পন্ন ৰোপন সামগ্ৰীৰ উত্পাদন আৰু বিতৰণ। |
|
|
|
||
|
|
১)চৰকাৰী/ব্যক্তিগত খণ্ডত বৰ্ণসংকৰ/চাপৰজাতৰ পুলি বিতৰণ। |
১)সৰ্বাধিক ২৫,০০০পুলি/একৰৰ বাবে মূল্যৰ ২৫শতাংশ। |
প্ৰতিটো পুলিৰ বাবে ৩৬.০০টকা |
নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদ। |
||
|
|
২)নিউক্লিয়াচ নাৰিকল বাগিচা স্থাপন(৪হেক্টৰতকৈ অধিক)। ৩)ক্ষুদ্ৰ নাৰিকল নাৰ্চাৰী স্থাপন।
খ)নাৰিকলৰ কৃষিভূমিৰ সম্প্ৰসাৰণ ক)সাধাৰণ অঞ্চল ১)ওখ জাত ২)বৰ্ণসংকৰ ৩)চাপৰ |
২)সৰ্বাধিক ৪হেক্টৰৰ বাবে মূল্যৰ ২৫শতাংশ।
৩)ৰাজহুৱা আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বাবে ১০০শতাংশ।
দুটা কিস্তিত প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে সৰ্বাধিক ৪হেক্টৰৰ বাবে মূল্যৰ ২৫শতাংশ। |
প্ৰতি হেক্টৰত ১.৫০লাখ টকা। প্ৰতি ০.৪হেক্টৰ গোটৰ বাবে ২.০০লাখ টকা।
৬৫০০.০০টকা/হেক্টৰ ৬৭৫.০০টকা/হেক্টৰ ৭৫০০.০০টকা/হেক্টৰ |
নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদ। |
||
|
|
খ)পাৰ্বত্য আৰু অনুসূচীত অঞ্চল ১)ওখ জাত ২)বৰ্ণসংকৰ ৩)চাপৰ গ)নাৰিকলৰ বাগিচা নতুনকৈ ৰোপন আৰু পুনৰ উজ্জীৱিতকৰণ ১)পুৰণি/বুঢ়া গছবোৰ কটা আৰু উঠাই পেলোৱা
২)পুনৰ ৰোপনৰ বাবে সাহায্য
৩)সংহত ব্যৱস্থাপনাৰ জড়িয়তে বৰ্তমানৰ নাৰিকল বাগিচাবোৰ উন্নীতকৰণ।
ঘ)নাৰিকল গছ বীমা আঁচনি |
দুটা কিস্তিত প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে সৰ্বাধিক ৪হেক্টৰৰ বাবে মূল্যৰ ২৫শতাংশ।
৩২জোপা গছ/হেক্টৰত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ প্ৰতি হেক্টৰত সৰ্বাধিক ৪০০০.০০টকা হিচাপত প্ৰতিজোপা গছৰ বাবে ১০০০.০০টকা কিস্তিত মূল্যৰ ২৫শতাংশ। দুটা কিস্তিত মূল্যৰ ২৫শতাংশ। প্ৰিমিয়ামৰ ৭৫শতাংশ, যাৰ ৫০শতাংশ প্ৰিমিয়াম ভাৰত চৰকাৰ/নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদৰ আৰু ২৫শতাংশ ৰাজ্য চৰকাৰৰ। |
১৩,৭৫০.০০টকা/হেক্টৰ
১৫০০০.০০টকা/হেক্টৰ
৩২,০০০.০০টকা/হেক্টৰ
৪০.০০টকা/পুলি
১৭,৫০০.০০টকা/হেক্টৰ
৪-১৫বছৰ বয়সীয়া প্ৰতিজোপা গছৰ বাবে ৯.০০টকা আৰু ১৬-৬০ বছৰ বয়সীয়া প্ৰতিজোপা গছৰ বাবে ১৪.০০টকা। |
নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদ।
নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদ।
|
||
ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য অভিযান, উত্তৰ-পূৱ আৰু হিমালীয় ৰাজ্যসমূহৰ বাবে উদ্যান শস্যৰ অভিযান, ৰাষ্ট্ৰীয় বাঁহ অভিযান, নাৰিকল উন্নয়ন পৰিষদ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান শস্য পৰিষদৰ উপ-আঁচনিৰ সৈতে সামগ্ৰিকভাৱে উদ্যান শস্যৰ বিকাশৰ সংহত অভিযান।
*উল্লেখ নকৰিলে হেক্টৰ বুলি ধৰা হ’ব।
* মূল্য-নীতি মানে ৰাজসাহায্যৰ হিচাপ কৰা সময়ত মূল্যৰ উৰ্দ্ধতম সীমা।
কাক লগ ধৰিব ?
জিলা পৰ্যায়ত আৰু ৰাজ্য পৰ্যায়ত ক্ৰমে জিলা উদ্যান শস্য বিষয়া, উপ-সঞ্চালক(উদ্যান শস্য)ক লগ ধৰিব।
(১০)কৃষি বিপণন
কি কৰিব ?
- কৃষকে এগমাৰ্ক নেট ৱেব চাইটৰ জড়িয়তে অথবা কিষাণ কল চেণ্টাৰৰ পৰা এচ এম এচ যোগে উত্পাদিত শস্যৰ বজাৰ-মূল্যৰ তথ্য লাভ কৰিব পাৰে।
- উপযুক্ত সময়ত শস্য চপোৱা আৰু মৰণা মৰা কাম কৰিব পাৰে।
- বিক্ৰীৰ আগেয়ে গ্ৰেডিং, পেকিং আৰু লেবেলিঙৰ কাম কৰি উপষুক্ত মূল্য লাভ কৰিব পাৰে।
- উপযুক্ত বজাৰ/মাণ্ডিলৈ উত্পাদিত সামগ্ৰী পৰিবহণৰ সুবিধা গ্ৰহণ কৰি প্ৰকৃত মূল্য লাভ কৰিব পাৰে।
- উত্পাদিত শস্য বিক্ৰীৰ বাবে মজুত কৰি অবতৰত সৰ্বাধিক লাভ পাব পাৰে।
- কম মূল্যত বিক্ৰী কৰাৰ দৰে অৱস্থাৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰে।
- কৃষক গোটৰ জড়িয়তে বিপণন সমবায় গঢ়ি তুলি ভাল বিপণন সুবিধা লাভ কৰিব পাৰে।
- বিপণন সমবায় সমিতিসমূহে খুচুৰা আৰু পাইকাৰী বিক্ৰীকেন্দ্ৰ খুলিব পাৰে।
- কম মূল্যত বিক্ৰী কৰাৰ দৰে অৱস্থাৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ কৃষকসকলে শীতল ভৰাল আৰু গুদাম ঘৰ চলাব পাৰে।
আপুনি কি লাভ কৰিব ?
|
সাহায্যৰ নীতি/সৰ্ব্বোচ্চ সীমা |
|||||||
|
ক্ৰঃ নং |
সুবিধাৰ প্ৰকাৰ |
শ্ৰেণী |
ৰাজসাহায্যৰ হাৰ |
ৰাজসাহায্যৰ চিলিঙ |
আঁচনি |
||
|
১০০০মেঃটঃ পৰ্যন্ত (টকা/মেঃটঃ) |
১০০০মেঃটঃত কৈ অধিক আৰু ৩০০০০ মেঃটঃ পৰ্যন্ত (টকা/মেঃটঃ) |
সৰ্বাধিক (লাখ টকা) |
|
||||
|
১ |
(ক)ভৰালঘৰৰ আন্তঃগাঁঠনি প্ৰকল্প(পূৰ্বৰ গ্ৰামীণ ভাণ্ডাৰ যোজনা) |
|
|
১৩৩৩.০০
১১৬৬.০০
৮৭৫.০০
|
১৩৩৩.০০
১০০০.০০
৭৫০.০০ |
৪০০.০০
৩০০.০০
২২৫.০০ |
কৃষি বিপণন আন্তঃগাঠনি উপ-আঁচনি |
|
সাহায্যৰ নীতি/সৰ্ব্বোচ্চ সীমা |
|||||||
|
ক্ৰঃ নং |
সুবিধাৰ প্ৰকাৰ |
শ্ৰেণী |
ৰাজসাহায্যৰ হাৰ |
ৰাজসাহায্যৰ চিলিঙ |
|
|
আঁচনি |
|
|
|
|
|
|
|
সৰ্বাধিক(লাখ টকা) |
|
|
|
(খ)অন্য আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্পৰ বাবে। (পূৰ্বৰ কৃষি বিপণন আন্তঃগাঁথনিৰ উন্নয়ন/শক্তিশালী কাৰণ, গ্ৰেডিং আৰু মানক আঁচনি। |
|
৩৩.৩৩শতাংশ
৩৩.৩৩শতাংশ
২৫শতাংশ |
|
|
কৃষি বিপণন আন্তঃগাঁথনি |
|
#পাৰ্বত্য অঞ্চল মানে সমুদ্ৰ পৃষ্ঠতকৈ ১০০০ মিটাৰ উচ্চতাবিশিষ্ট অঞ্চল।
*সমৰ্থবান বিপণন আন্তঃগাঁথনি
- চপোৱাৰ পাছৰ ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো বিপণন আন্তঃগাঁথনি।
- বিপণন গৃহৰ দৰে বিপণনকাৰীসকলৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সাধাৰণ সা-সুবিধা।
- গ্ৰেডিং, মানক আৰু মানবিশিষ্টতা প্ৰমাণপত্ৰ, লেবেলিং, পেকেজিং, মান সংযোজন সুবিধা(পণ্যৰ কোনোধৰণৰ সলনি নোহোৱাকৈ)।
- উত্পাদকৰ পৰা উপভোক্তা/সংসাধ গোটক একেলগে থুপাই কিনা ক্ৰেতালৈকে।
- শীতল যোগান শৃংখল ব্যৱস্থাত কৃষিজাত পণ্য পৰিবহনৰ বাবে ৰীফাৰ ভেন ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
ক’ত আবেদন কৰিব লাগিব :ৰাজসাহায্য আৰু ঋণৰ বাবে কাৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিব লাগিব?
- বাণিজ্যিক বেংক, আঞ্চলিক গ্ৰামীণ বেংক, ৰাজ্যিক সমবায় বেংক আদি।
- সমবায়ৰ প্ৰকল্পসমূহৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় সমবায় উন্নয়ন নিগম।
বিশদ তথ্য(www.agmarknet.nic.in)ৱেবচাইটত উপলব্ধ।
(১১) ৰাষ্ট্ৰীয় স্বনিৰ্বাহী কৃষি অভিযান
আপুনি কি লাভ কৰিব ?
|
ক্ৰঃ নং |
সাহায্যৰ ধৰণ |
সাহায্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি/উপাংশ |
|
ক)সংহত পাম ব্যৱস্থা |
|||
|
১ |
দানাজাতীয় শস্য/তেলবীজ/আঁহ/মাহভিত্তিক দুটা শস্যৰ সৈতে শস্যক্ৰম। |
প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ সৰ্বাধিক ২ হেক্টৰৰ সাহায্যৰ বাবে ১০,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ কৃষি সামগ্ৰীৰ ৫০শতাংশ। |
ৰাষ্ট্ৰীয় স্বনিৰ্বাহী কৃষি অভিযান। |
|
২ |
উদ্যান শস্যভিত্তিক পাম ব্যৱস্থা (ৰোপন+শস্য/শস্য চক্ৰ)। |
প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ সৰ্বাধিক ২ হেক্টৰৰ সাহায্যৰ বাবে ২৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ কৃষি সামগ্ৰীৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
৩ |
অকাঠী বন উত্পাদনৰ বাবে গছ/চিলভি পেষ্টুৰেল/ইনচিটু সংৰক্ষণ)ৰোপন+ঘাঁহ/শস্য/শস্যচক্ৰ) |
প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ সৰ্বাধিক ২ হেক্টৰৰ সাহায্যৰ বাবে ১৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ কৃষি সামগ্ৰীৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
ক)পশুধনভিত্তিক পাম ব্যৱস্থা। |
|||
|
৪.১ |
বৰ্ণসংকৰ গাই+মিশ্ৰিত খেতি+ঘাঁহ ম’হ+মিশ্ৰিত খেতি+ঘাঁহ |
প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীলৈ ২ হেক্টৰকৈ সৰ্ব্বোচ্চ ৪০,০০০.০০টকাৰ সীমাবদ্ধতাত পশুৰ এবছৰৰ ঘনীভূত খাদ্যৰ সৈতে শস্যক্ৰমৰ সামগ্ৰীব্যয়ৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
৪.২ |
সৰু পাগুলি খোৱা জন্তু মিশ্ৰিত খেতি+ঘাঁহ খেতি+ঘাঁহ +ঘাঁহনি কুকুৰা/হাঁহ পালন মিশ্ৰিত খেতি+মীন পালন |
শস্যক্ৰমৰ খৰচ আৰু পশু/চৰাইৰ খৰচৰ ৫০শতাংশৰ সৈতে এবছৰৰ ঘনীভূত খাদ্যৰ লগত প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে সৰ্বাধিক ২ হেক্টৰকৈ প্ৰতি হেক্টৰত ২৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ। |
ঐ |
|
৪.৩ |
মীন পালনভিত্তিক পাম ব্যৱস্থা |
শস্যক্ৰম আৰু শাক-পাচলিৰ খেতিৰ সামগ্ৰী ব্যয়ৰ খৰচ ৫০শতাংশৰ সৈতে প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীৰ বাবে সৰ্বাধিক ২ হেক্টৰকৈ প্ৰতি হেক্টৰত ২৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মীন পালনৰ ব্যয়।
|
ঐ ঐ |
|
ক্ৰঃ নং |
সাহায্যৰ ধৰণ |
সাহায্যৰ পৰিমাণ |
আঁচনি/উপাংশ |
|
|
খ)জল ব্যৱস্থাপনা |
|
|||
|
১)জল সংগ্ৰহ আৰু ব্যৱস্থাপনা |
||||
|
১.১ |
(ক)ব্যক্তিগত জলসংগ্ৰহ ব্যৱস্থা। |
সমতল অঞ্চলৰ বাবে ৭৫,০০০.০০টকা আৰু পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ বাবে ৯০,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ লাইনিংসহ মূল্যৰ ৫০শতাংশ(স্থাপন ব্যয় প্ৰতি ঘনমিটাৰত সমভূমিৰ বাবে ১২৫.০০টকা আৰু পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ বাবে ১৫০.০০টকা)। সৰুপুখুৰী/কুঁৱা আদিৰ বাবে প্ৰ’ ৰাটাৰ আধাৰত মূল্য নিৰ্দ্ধাৰণ কৰা হ’ব। লাইনিং নোহোৱা পুখুৰী/জলধাৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যয় ৩০শতাংশ কম হ’ব। |
ঐ |
|
|
১.১ |
(খ)এম এনৰেগা/ডব্লিউ এচ ডিপিৰ অধীনত জলাধাৰ/পুখুৰীৰ লাইনিং |
প্ৰতিটো পুখুৰী/জলধাৰা/কুঁৱাৰ বাবে ২৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ প্লাষ্টিক/চিমেণ্টৰ লাইনিঙৰ বাবে মূল্যৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
|
১.২ |
সমূহীয়া জল সংগ্ৰহ ব্যৱস্থা ৰাজহুৱা ভূমিত প্লাষ্টিক/চিমেণ্টৰ লাইনিংসহ সমূহীয়া পুখুৰী/পামত থকা পুখুৰী/চেক ডেম/জলাধাৰ নিৰ্মাণ |
১০হেক্টৰ কমাণ্ড এৰিয়াৰ বাবে সমভূমিৰ প্ৰতিটো গোটৰ বাবে ২০লাখ টকা আৰু পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ প্ৰতিটো গোটৰ বাবে ২৫লাখ টকা হিচাপত আৰু অন্য সৰু আকাৰৰ বাবে কমাণ্ড এৰিয়াৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি প্ৰ’ ৰাটাৰ আধাৰত মূল্য নিৰ্দ্ধাৰণ কৰা হ’ব। লাইনিং নোহোৱা পুখুৰী/জলধাৰৰ ক্ষেত্ৰত মূল্য ৩০শতাংশ কম হ’ব। |
|
|
|
১.৩ |
নলীনাদ/ব’ৰ ৱেল(অগভীৰ/মধ্যমীয়া)স্থাপন |
২৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ স্থাপন ব্যয়ৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
|
১.৪ |
সৰু জলাধাৰৰ পুনৰ উদ্ধাৰ/পুনঃ নিৰ্মাণ |
প্ৰতিটো গোটত ১৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ পুনঃ নিৰ্মাণ ব্যয়ৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
|
১.৫ |
পাইপ/প্ৰি-কাষ্ট বিতৰণ ব্যৱস্থা |
প্ৰতিটো হিতাধিকাৰী নাইবা গোটলৈ সৰ্বাধিক ৪ হেক্টৰৰ বাবে সাহায্য হিচাপে প্ৰতিটো ব্যৱস্থা ১০,০০০.০০টকা/হেক্টৰ হিচাপত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ পুনঃ নিৰ্মাণ ব্যয়ৰ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
|
১.৬ |
জল-উত্তোলক সঁজুলি(বিদ্যুত্, ডিজেল,বায়ু/সৌৰ চালিত) |
প্ৰতিটো বিদ্যুত্ডিজেলচালিত গোটৰ বাবে ১৫,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ আৰু প্ৰতিটো সৌৰ/বায়ুচালিত গোট ৫০,০০০.০০টকাত সীমাবদ্ধ হোৱাকৈ মুঠ স্থাপন ব্যয়ৰ ৫০শতাংশ। |
ঐ |
|
উৎস: কৃষি আৰু সহযোগিতা বিভাগ, কৃষি মন্ত্ৰালয়, অসম চৰকাৰ।
শেহতীয়া উন্নীতকৰণ: : 3/7/2020
কেইখনমান জনকল্যাণমূলক আঁচনি
গাওঁ
কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ জন ঔষধি আঁচনিৰ বিষয়ে
উলম্ব কৃষি পদ্ধতি সংস্থাপনৰ এক আধুনিক সমাধান
