বনৌষধি

চেংমৰা

অসমীয়া নাম: চেংমৰা

ইংৰাজী নাম: SPINY ARUM

বৈজ্ঞানিক নাম : LASIA SPINOSA

পৰিয়াল : ARACEAE

পৰিচয়

চেংমৰা বাৰীৰ ঢাপ বা পিটনি আদি ঠাইত হোৱা জোপোহা জাতীয় গছ| নদী কাষৰীয়া জেকা ঠাইত সাধাৰণতে বেচিকৈ দেখা পোৱা যায়| পাতৰ ঠাৰি যথেষ্ট দীঘল, ত্ৰিভূজকাৰ, গাত সৰু কাঁইট থকা কচুৰ দৰে এবিধ বনৰীয়া উদ্ভিদ| পাত কেইবা খণ্ডত বিভক্ত, পুষ্প মঞ্জৰী চুটি আৰু গোটা, পুংকেশৰ ৪-৬ ডাল, পুংদণ্ড চুটি|

ঔষধীয় গুণ

শুকলতি

অসমীয়া নাম: শুকলতি

ইংৰাজী নাম: PATCHOULI

বৈজ্ঞানিক নাম : POGOSTEMON BENGHALENSIS

চমু পৰিচয়

বহুৰ্বষ জীৱি গোন্ধযুক্ত এবিধ জোপোহা উদ্ভিদ| পাত বহল জবা ফুলৰ গছৰ পাতৰ দৰে, আগত শুং থাকে| শুকলতিৰ প্ৰায় পাত ১৫ ছে:মি: মান দীঘল আৰু ৮ ছে:মি: বহল হয়| ফুল বগা আৰু পাতল গুলপিয়া ৰঙৰ| কাণ্ডৰ পৰা ঠাল ঠেঙুলি ওলাই|

ঔষধিৰ গুণ

· শুকলতিৰ পাত আঞ্জা বা পাতত দি খাব পাৰি| পাত পুষ্টিকৰ, ছাল সুন্দৰ, দৃষ্টিশক্তি বৃদ্ধি আৰু স্নায়ু সৱল কৰে|

· শুকলতিৰ পাতৰ ৰস গ্ৰহনী ৰোগৰ বা পেটৰ যি কোনো ৰোগৰ বাবে বৰ উপকাৰী|

· কেচা নহৰুৰ সৈতে ইয়াৰ পাতৰ ৰস খালে গাঠিৰ বিষ, হাড় মজবুট, আৰু কোষ্ট কাঠিন্য নোহোৱা কৰে|

· প্ৰসৱৰ পাচত মাতৃয়ে শুকলতিৰ পাতৰ আঞ্জা বা পাতত দি খালে, দেহত শক্তি আৰু ঘা সোনকালে শুকুৱাই|

মাটি কাঁন্দুৰী

অসমীয়া নাম: মাটি কাঁন্দুৰী

ইংৰাজী নাম: RACABA

বৈজ্ঞানিক নাম: ALTERNANTHERA SESSILIS

পৰিয়াল: AMARAN THACEAL

চমু পৰিচয়

এই বিধ বনজাতিয় উদ্ভিদ, প্ৰত্যেক মানুহৰ ঘৰৰ বাৰীৰ চুকে কোনে দেখিবলৈ পোৱা যায়| মাটি কাঁন্দুৰী এবিধ মাটিত বগাই যোয়া শাখা-প্ৰশাখাযুক্ত শাক জাতীয় উদ্ভিদ| ফুলবোৰ বগা আৰু মিহি, সাধাৰণতে ফুল বোৰ কান্দৰ পৰা ওলায়| ইয়াৰ পাত প্ৰায় ৬ ছে:মি: দীঘল আৰু ২ ছে:মি: বহল হয়|

ঔষধি গুণাগুণ

পদিনা

অসমীয়া নাম: পদিনা/পদুনা/পদনা

ইংৰাজী: MINT/HORSE MINT/MINT MARSH

বৈজ্ঞানিক নাম: MENTHA ARVENSIS

পৰিয়াল: LAMIACEAE

চমু পৰিচয়

পদিনা এবিধ চাপৰ লতা জাতীয় উদ্ভিদ | ইয়াৰ অসংখ্য শাখা প্ৰশাখা থাকে| ইয়াৰ পাত সৰল অভিমুখি, পাতৰ ঠাৰি নাই| পাতৰ কাষ কৰতৰ দৰে খাজ কটা, ওপৰৰ ভাগ মিহি আৰু তলৰ ভাগ গ্ৰন্হিযুক্ত, ফুল সৰু আৰু বেঙুনীয়া, সাধাৰনতে অলপ জেকা ঠাইত বেছি ভাল কৈ হয়| ই এবিধ সুগন্ধিযুক্ত উদ্ভিদ| পদিনা হিমালয়ৰ পাদদেশত, কাশ্মিৰ উপত্যকাত পদিনাৰ প্ৰচুৰ খেতি হয়| অসমৰ প্ৰায় বিলাক মানুহৰ ঘৰতে পদিনাৰ গছ দেখিবলৈ পোৱা যায়|

ঔষধিয় গুণ

পচতীয়া/আজ্ঞাচিত

অসমীয়া নাম: পচতীয়া / আজ্ঞাচিত

ইংৰাজী নাম: Indian Pivet

বৈজ্ঞানিক নাম: VITEX NEGUNDO

এই বিধ অতি সাধাৰন আৰু লাগতিয়াল ঔষধি গছ| ই এবিধ গোন্ধ যুক্ত প্ৰায় ১০-১২ ফুট ওখ হোৱা দেখা যায়| অসমৰ প্ৰায় মনুহৰ ঘৰতে এই বিধ গছ দেখিবলৈ পোৱা যায় |

ঔষধি গুনাগুন

তিতা কেৰেলা

অসমীয়া নাম: তিতা কেৰেলা

ইংৰাজী নাম: BITTER GOUR

বৈজ্ঞানিক নাম : MOMORDICA CHARANTIA

চমু পৰিচয়

তিতা কেৰেলা লতা জাতিয় গছ | ইয়াৰ পাত বোৰ দীঘল আৰু সৰল | পাত বিলাক কেবাটাও খণ্ডত বিভক্ত আৰু কাষ বিলাক কটা | পাতৰ গুৰিৰ পৰা পাক খাই থকা দীঘল সূতা ওলায় | ফুল বিলাক একলিঙ্গ আৰু ৰং হালধীয়া | তিতা কেৰেলা বিলাক কেচাতে সেউজীয়া কিন্তু পকিলে হালধীয়া ৰঙৰ হয় | তিতা কেৰেলা বিলাক ৫-১৫ ছে:মি: দীঘল হয় | খাবলৈ তিতা, পকিলে ভিতৰত বহুতো গুটি হ্য়, দেখিবলৈ চেপেটা আৰু প্ৰায় ১-২ ছে:মি: দীঘল হয় |

ঔষধিয় গুণ

নেফাফু

অসমীয়া নাম: নেফাফু

সাধাৰণ নাম: East Indian Glory Bower

Botanaical Name : Clerodendrum colebrookianum

পৰিয়াল : Verbenaceae

খাচী : Dieng jakangum, Deing jalemkynthei

মিজো : Phuuihnam

নেপালী : Anpui

নেফাফু এবিধ বহু বৰ্ষজীৱি ডাঙৰ ডাঙৰ পাতৰ প্ৰায় ২ মিটাৰমান ওখ, জোপোহা, সৰু, ঔষধী উদ্ভিদ| ওপৰৰ ফালে জোঙাহৈ বাঢ়ি যোৱা গা গছৰ তলৰ ডালবিলাক দীঘল যদিও ওপৰলৈ ক্ৰমান্বয়ে চুটি| গাঠিৰ পৰা ডাল পাত আদি ওলায়| ডাঙৰ ডাঙৰ পাতবোৰৰ তলৰ পিঠি খহতা| এই পাতবোৰৰ ঠাৰিৰ তলফালে চেনিৰ নিচিনা পদাৰ্থ দানা বান্ধি থাকে বাবে পাতত কলা-পৰুৱা ভৰি থকা দেখা যায়| তিতা-জ্বলা স্বাদৰ পাতবোৰ মোহাৰিলে এক বিশেষ গন্ধ পোৱা যায়| বগা ৰঙৰ ফুলবোৰ থোপা বান্ধি ফুলে| কেৱল উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলতহে এই উদ্ভিদ বেছিকৈ পোৱা যায়|

ঔষধী গুণসমূহ

কলীয়া তুলসী

সাধাৰণ নাম: কলীয়া তুলসী (Sacred Basil/ Holy Basil)

বৈজ্ঞানিক নাম : Ocimum Sanctum

পৰিয়াল : Labiatae

তুলসী

ভাৰতৰ প্ৰসিদ্ধ আৰু পবিত্ৰ গছ |পাত প্ৰায় ৫ চে.মি দীঘল, বিপৰীতমুখী , পাতৰ দুয়োফাল ৰোমযুক্ত |গছ প্ৰায় ৭০ ছে.মি. পৰ্য্ন্ত ওখ হয় | গুলপীয়া আৰু পাতল বেগুনীয়া ফুল পোৱা যায়|

ঔষধী গুণ

• তুলসী গছৰ পাত আৰু বীজ ঔষধী|
• তুলসী পাতৰ তেল বীজাণু আৰু কীট-পতংগ নাশক|
• পাতৰ ৰস ব্ৰনকাইটিছ, সৰ্দ্দি কাঁহ আৰু অজীৰ্ণতাৰ বাবে উপকাৰী|

উৎস: বনানী।