আমাৰ দৈনন্দিন খাদ্য তালিকাৰ পৰা সমূহীয়া ভোজ ভাতলৈকে বিবিধ ঔষধি গুণসম্পন্ন মছলা খোৱা হয়।
তৰকাৰী বা যিকোনো ব্যঞ্জন ৰান্ধিবলৈ ৰান্ধনীয়ে বিবিধ মছলাৰ যতন কৰি লয়। আঞ্জাখনত তেল-মছলা দি ৰান্ধিলে ই খাবলৈ বৰ সুস্বাদু হয়।
অকল মছলা খোৱাত সোৱাদে নহয়, ইয়াৰ আছে বিভিন্ন ঔষধি গুণ। তেল-মছলাযুক্ত আঞ্জা খালে আমাৰ শৰীৰৰ বাবে ঔষধৰ কাম কৰে।
আজি আমি তেনে কেইবিধমান ঔষধি মছলাৰ কথা আলোচনা কৰিবলৈ তলৈছো।
পিয়াঁজ -
পিয়াঁজ হৈছে মছলাৰ ৰজা। বিবিধ আঞ্জাত পিয়াঁজ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পিয়াঁজ ৰান্ধি বা কেঁচাইও খাই বৰ জুতি পায়। পিয়াঁজ শক্তিদায়ক।
- ই বিভিন্ন ৰোগৰ বীজাণু নাশ কৰে।
- পিয়াঁজে আমাৰ খাদ্যনলী পৰিষ্কৰ কৰে। মুখৰ দুৰ্গন্ধ আঁতৰ কৰে বুলি কোৱা হয়।
- ই হজমশক্তি বঢ়ায়, খোৱাৰ ৰুচি বঢ়ায়।
- পিয়াঁজে তেজ পৰিষ্কাৰ কৰে।
- পিয়াঁজৰ ৰস যক্ষ্মা, হাইজা, মেলেৰিয়া ৰোগৰ বাবে বৰ উপকাৰী।
- একাংগী ৰোগীৰ বাবে পিয়াঁজ বৰ উপাদেয়।
- পিয়াঁজৰ ৰস কৃমি, অজীৰ্ণ ৰোগৰ বাবে উত্তম।
নহৰু -
নহৰুৰ আছে বিবিধ ঔষধি গুণ। ই ডয়েবেটিছ ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
- উচ্চ ৰক্তচাপ ৰোগীৰ বাবে মহৌষধ। পুৱা তিনি-পাঁচ ফোটা নহৰু চোবাই খাই এগিলাচ পানী খালে উচ্চ ৰক্তচাপ থকা লোকে সুফল পাব পাৰে।
- ইনফ্লুয়েঞ্জা, কৰ্কট ৰোগ, লেং কাহ, মেলেৰিয়া আদি ৰোগৰ বাবে উপকাৰী।
- হৃদৰোগ, বদহজমী আদি ৰোগৰ মহৌষধ।
- নহৰুৱে মানুহৰ শৰীৰৰ তেজ বৃদ্ধি কৰেগ। মস্তিষ্ক সক্ৰিয় কৰি ৰাখিব পাৰে।
- চুলি ক’লা কৰি ৰখাৰ উপৰি সৌন্দৰ্য বৃদ্ধি কৰে।
- খৰ-খজুৱতি আদিত নহৰুৰ ৰস লগালে সুফল পায়।
আদা -
মছলাৰ ভিতৰত আদা উৎকৃষ্ট। আদা বিবিধ আঞ্জাত দিয়াৰ উপৰি মাহ-প্ৰসাদৰ শৰাই খনতো আদা নহ’লে নহয়।
- আদাই হজমশক্তি বঢ়ায়।
- পেটচলা, উগাৰ অহা আদিৰ বাবে আদা উপকাৰী।
- বাত বিষ, কফ আদিৰ বাবেও উপাদেয়।
- কাহ হ’লে মৌৰ লগত খালে কাহ ভাল হয়।
- আদাই দাঁতৰ বিষ নাশ কৰে।
- অজীৰ্ণতা, এলাৰ্জি আৰু বমি বমি ভাব দূৰ কৰে।
হালধি -
বিবিধ ব্যঞ্জনত হালধি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- হালধি বীজাণু নাশক হালধিয়ে তেজ পৰিষ্কাৰ কৰে।
- কেঁচা হালধিৰ ৰস খালে প্ৰস্ৰাৱৰ দোষ দূৰ কৰে।
- পুৱা হালধিৰ ৰস খালে পিত্ত ৰোগৰ পৰা উপশম পোৱা যায়। ই পিত্ত নাশক।
- কেঁচা হালধিৰ ৰসৰ লগত গাখীৰ মিহলাই খালে গাৰ ৰং উজ্জ্বল হয়।
- হালধিৰ ৰস গাত ঘঁহিলে গাৰ খৰ-খজুৱতি, চৰ্মৰোগ নাইকিয়া হয়।
- হালধি বিভিন্ন বেমাৰৰ প্ৰতিষেধক বুলি কোৱা হয়।
- হালধি দিয়া আঞ্জাখন খাবলৈ সোৱাদ লগা হয়।
- গাৰ ঘা-ফোঁহা শুকুৱাই হালধিয়ে।
জালুক -
মাংসৰ আঞ্জাখন সোৱাদযুক্ত কৰিবলৈ জালুক দিয়াট্যো আৱশ্যক। অকল সোৱাদযুক্তই নহয়, জালুক গুড়ি কৰি তাৰ লগত চেনি মিহলাই দিনত দুবাৰকৈ খালে কাহ-কফৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পোৱা যায়। ই বীজাণু নাশক। জালুক-
- হৃদৰোগ,
- হাঁপানি,
- ইনফ্লুয়েঞ্জা ৰোগত ই বৰ উপকাৰী।
শিঙি বা মাগুৰ মাছৰ লগত ধনিয়া আৰু জিৰা-জালুক বটি আঞ্জা খালে মেলেৰিয়া কাহ-কফ নাইকিয়া কৰিব পাৰে। কালুকৰ আঞ্জাই অজীৰ্ণ ৰোগ দূৰ কৰে। আহাৰ খোৱাৰ ৰুচি বঢ়ায়।
জিৰা -
জালু-জিৰা একে ভাই, ইহঁতক খাই সোৱাদ পায়।
- আমাৰ গৃহিণীসকলে মাছ-মাংসৰ আঞ্জাখনত জালুক জিৰা দি ৰান্ধিলে সোৱাদে বেলেগ হয়।
- জিৰাই পাইলছ(অৰ্শ) ৰোগ উপশম কৰিব পাৰে।
- কুষ্ঠ, একাংগী বেমাৰৰ বাবে বৰ উপকাৰী।
- জিৰাই যকৃৎ সুস্থ কৰি ৰাখি ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰে। জালুক-জিৰাই শিশুৰ শাৰীৰিক গঠনত সহায় কৰে।
- জিৰা দিয়া আঞ্জাই খোৱাৰ ৰুচি বঢ়ায় আৰু হজম শক্তি বৃদ্ধি কৰে।
ধনিয়া -
শিঙৰা মাছ বা শিঙি মাছৰ লগত জিৰা-ধনিয়াৰ জোল কৰি খালে বৰ সোৱাদ পোৱা যায়।
- ধনিয়া এনিমিয়া(ৰক্তহীনতা) ৰোগত উত্তম ঔষধ।
- ব্ৰংকাইটিছ আৰু হৃদৰোগৰ বাবে অতি উত্তম।
- পেটৰ অসুখ, অজীৰ্ণতা, মূৰ ঘূৰণি, বমি বমি ভাব হ’লে ধনিয়াৰ আঞ্জা বৰ উপকাৰী।
- ধনিয়া দুই ধৰণে খাব পাৰি। ধনিয়া গুড়ি আৰু কেঁচা ধনিয়াৰ পাত আঞ্জাত দি খালে উপকাৰ পোৱা যায়।
ইলাচি -
মাংসৰ আঞ্জাখনত গৰম মছলা, ইলাচি, দালচেনি নিদিলে নহয়। মাংসৰ আঞ্জাত এইবিধ মছলা ৰান্ধনীৰ বৰ প্ৰিয়।
- ই অজীৰ্ণতা, পায়োৰিয়া ৰোগৰ বাবে উপকাৰী।
- ই মগজু সবল আৰু সুস্থ কৰি ৰাখিব পাৰে।
- পেটৰ অসুখ, প্ৰস্ৰাৱৰ দোষ নাইকিয়া কৰিব পাৰে।
- বুকুৰ ধপধপনি ৰোগত ইলাচি বৰ উপকাৰী বুলি কয়।
দালচেনি -
ই এবিধ সুগন্ধযুক্ত ৰুচিকাৰক মছলা। ই এবিধ উৎকৃষ্ট মছলা।
- ফেৰিঞ্জাইটিছ আৰু মেলেৰিয়া জ্বৰৰ এবিধ উৎকৃষ্ট মছলা।
- দালচেনি মছলাই অজীৰ্ণতা দূৰ কৰে।
- ই মানুহৰ মগজু সক্ৰিয় কৰাৰ লগতে মগজু শক্তিশালী কৰি তুলিব পাৰে।
জলকীয়া -
জলকীয়া এবিধ অত্যাৱশ্যকীয় মছলা। জলকীয়া নহ’লে মাছ-মাংস বা তৰকাৰীখনৰ সোৱাদেই নহয়। জলকীয়া দুবিধ। কেঁচা জলকীয়া আৰু শুকান জলকীয়া আঞ্জাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- জলকীয়া এবিধ ঔষধি গুণ সম্পন্ন মছলা।
- ই মানুহৰ মুখ-দাঁতৰ যিকোনো বীজাণু প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰে।
- ই বীজাণু নাশক, ৰুচিকৰ।
- টনচিল হ’লে কণ জলকীয়া পিহি মুখত লৈ থাকি তাৰ পিছত উলিয়াই পেলালে টনচিল ভাল হয়।
- কেঁচা জলকীয়া পুষ্টিকৰ আৰু ই গাৰ ৰং উজ্জ্বল কৰে।
- মানুহৰ স্মৃতিশক্তি বৃদ্ধি কৰে বুলি কোৱা হয়।
- জলকীয়াক ‘ভোজন ঠেলা’ বুলিও কয়।
মেথি -
মেথিৰ বহুতো উপকাৰী গুণ আছে।
- মেথি বৰ ৰুচিকাৰক।
- বায়ু আৰু জ্বৰৰ বীজাণু নাশ কৰে।
- ৰক্তহীনতা, কৃমি, গ্ৰহণী ৰোগৰ বাবে উপকাৰী।
- গৰ্ভাশয় শক্তিশালী কৰে আৰু গ্ৰহণী ৰোগত উপকাৰী।
- বাতবিষ, জণ্ডিচৰ মহৌষধ।
- ডায়েবেটিছ ৰোগৰ বাবে বৰ উপকাৰী। ৰাতি তিয়াই থৈ পুৱা সেই পানীখিনিৰ সৈতে গুটিবোৰ চোবাই খাব লাগে, ডায়েবেটিছ ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ হয়।
তেজপাত(মাহপাত)-
তেজপাত দিয়া দাইলখনৰ সোৱাদেই বেলেগ হয়। মাহপাতৰ আছে বিভিন্ন খাদ্য মৌল আৰু ঔষধি গুণ। মাহপাত বা তেজপাতত আছে-
- কেলৰি ৩.৬১ গ্ৰাম,
- প্ৰোটিন ৭.৭১,
- কাৰ্বোহাইড্ৰেট ৭৪.৯৭ গ্ৰাম,
- চৰ্বি ৮.৩৬ গ্ৰাম,
- ভিটামিন ১৮.৫ গ্ৰাম।
- ই ডায়েবেটিছ আৰু কৰ্কট ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
- চৰ্দি-কাহ-জ্বৰ আদি হ’লে দুটা তেজপাত দি ৰঙা চাহ খালে উপকাৰ পোৱা যায়।
জহা পাত:
জহা পাত এবিধ সুগন্ধিযুক্ত সেউজীয়া গছ। দীঘল পাতৰ এই জহাপাত চাহৰ লগত খোৱাৰ উপৰি আঞ্জাত বটি দিও খাব পাৰি। ই বৰ উপকাৰী। খোৱাৰ ৰুচি বঢ়ায় আৰু পুষ্টিকৰ।
মান ধনিয়া:
মান ধনিয়াৰ পাত কাচি দঁতীয়া। ই জোপোহা হয়। বিভিন্ন ব্যঞ্জনৰ লগত বটি খোৱা হয়। বিশেষকৈ চাটনি, নলকচুৰ লগত মান ধনিয়াৰ পাত বটি তাত কেঁচা জলকীয়া দিলে খাবলৈ বৰ জুতিলগা হয়। ই স্বাস্থ্য বৰ্ধক।
লেখক: ধনেশ্বৰ হুজুৰী(স্বাস্থ্য আৰু দীৰ্ঘজীৱন)