ছাগলীক ভাৰতবৰ্ষত ’দুখীয়া মানুহৰ গাই’ বুলি জনা যায় আৰু শুকান জলবায়ুৰ কৃষি পদ্ধতিৰ ই এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। আন পশুধন যেনে গৰু বা ম’হ আদি পোহাৰ বাবে অনুপযুক্ত উপান্ত আৰু খলা-বমা ঠাইত ছাগলি পালন কৰাটো হ’ল আটাইতকৈ উত্তম বিকল্প। অতিশয় কম বিনিয়োগেৰে ক্ষুদ্ৰ আৰু উপান্ত কৃষকৰ বাবে ছাগলি পালনটো লাভদায়ক উপায় ৰূপে গঢ়ি তুলিব পাৰি।
• ক্ষুদ্র আৰু উপান্ত কৃষকসকলে
• ভূমিহীন শ্রমিকসকলে
• যিসকলৰ চৰোৱা ঠাই আছে
• অলপ মূলধন বিনিয়োগ আৰু দ্রুত লাভ।
• সহজ-সৰল আৰু সৰু চালিঘৰতেই পুহিব পাৰি।
• গোহালিত ৰাখি লালন-পালন কৰাটো লাভজনক।
• ছাগলীৰ অধিক পোৱলি দিয়াৰ ক্ষমতা।
• গোটেই বছৰ জুৰি কাম।
• মাংস চর্বিহীন আৰু কম মেদযুক্ত আৰু সকলোৰেই পছন্দনীয়।
• যিকোনো সময়ত বিক্ৰী কৰি টকা পোৱা যাব পাৰে।
• যথেষ্ট ওখ।
• যথেষ্ট পৰিমানে বক্ৰ ৰোমান নাক যুক্ত আৰু দীঘল কাণযুক্ত পূর্ণবয়স্ক যমুনাপাৰীৰ ক্ষেত্রত কাণৰ দৈৰ্ঘ্য প্ৰায ১২ ইঞ্চি হয়।
• পঠাৰ ওজন প্রায় ৬৫-৮৫ কিলোগ্ৰাম আৰু ছাগলীৰ ওজন প্রায় ৪৫-৬০ কিলোগ্ৰাম।
• প্রত্যেক পিয়নত এটি পোৱালি দিয়ে।
• ছমাহ বয়সৰ পোৱালিৰ ওজন প্রায় ১৫ কিলোগ্ৰাম।
• গাখীৰ উৎপাদন দৈনিক প্রায় ২-২.৫ লি.
• ছাগলিবিলাক বগা, বাদামী বা ক’লা ৰঙৰ হয়।
• প্রতি পিয়নত ২-৩ টা পোৱালি হয়।
• পঠাৰ ওজন প্রায় ৪০-৫০ কিলোগ্ৰাম আৰু ছাগলীৰ ওজন প্রায় ৩০ কিলোগ্ৰাম
• গোটেই পৃথিৱী জুৰি মাংসৰ বাবে পালন কৰা হয়।
• বৃদ্ধিৰ হাৰ খুব দ্রুত।
• পঠাৰ ওজন প্রায় ১১০-১৩৫ আৰু ছাগলীৰ ওজন প্রায় ৯০-১০০ কিলোগ্ৰাম।
• ৯০ দিন বয়সত পোৱালিৰ ওজন প্রায় ২০-৩০ কিলোগ্ৰাম হয়।
• প্রতি পিয়নত ২-৩ টি পোৱালি পোৱা হ’ব লাগে।
• ৬-৯ মাহত পূর্ণতা প্রাপ্ত হ’ব লাগে।
• ওখ, বহল বুকু আৰু লাহী শৰীৰ
• ৯-১২ মাহ বয়সত পূর্ণতা পায়
• ৬ মাহ বয়সত ভাল ওজন প্ৰাপ্ত হোৱা পোৱালি বাচনি কৰা উচিত
• ২-৩ টি পোৱালি হোৱা মাকৰ পোৱলি বাচনি কৰিব লাগে
উপাদান |
ছাগলী পোৱালিৰ |
বাড়ন্ত অৱস্থাৰ ছাগলীৰ খাদ্য |
গাখীৰ দিয়া ছাগলীৰ |
গর্ভৱতী ছাগলীৰ |
|
মাকৈ |
৩৭ |
১৫ |
৫২ |
৩৫ |
|
দালি জাতীয় শস্য |
১৫ |
৩৭ |
--- |
--- |
|
খলিহৈ |
২৫ |
১০ |
৮ |
২০ |
|
চাপিছত |
২০ |
৩৫ |
৩৭ |
৪২ |
|
খনিজ মিশ্রণ |
২.৫ |
২ |
২ |
২ |
|
সাধাৰণ নিমখ |
০.৫ |
১ |
১ |
১ |
|
মুঠ |
১০০ |
১০০ |
১০০ |
১০০ |
লাভদায়কভাৱে ছাগলী পুহিবলৈ ২ বছৰত তিনিটা পিয়ন দিব লাগে।
• প্রজননৰ বাবে দ্রুত বর্ধনশীল আৰু ডাঙৰ আঁকাৰৰ ছাগলী ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে৷
• প্রজননৰ বাবে এবছৰ বয়সৰ পঠা ছাগলী ব্যবহাৰ কৰিব লাগে৷
• পিয়নৰ ৩ মাহ পিছত ছাগলীৰ পুনঃপ্রজনন কৰাব লাগে, তেতিয়াহলেহে ২ বছৰত ৩টা পোৱালি পোৱা যাব পাৰে৷
• মোটামুটি প্রতি ১৮ পৰা ২১ দিনৰ মূৰে মূৰে ছাগলিৰ ঋতুকাল আহে আৰু এই ঋতুকাল ২৪-৭২ ঘণ্টা থাকে৷
• কামোত্তেজনাৰ সময়ত ছাগলী সৰৱ হৈ উঠে আৰু কিছুমানে ভেবাই থাকে৷
• চঞ্চলতা, নেজডাল ইফালে-সিফালে ঘূৰুৱাটোও কামোত্তেজনাৰ আৰু এটি লক্ষণ৷ ইয়াৰ উপৰিও যোনিদ্বাৰ সামান্য ফুলে আৰু ৰঙচুৱা দেখা যাব আৰু যোনিৰ পৰা স্রাৱ ওলোৱা বাবে নেজৰ চাৰিওকাষে ভিজা-ভিজা আৰু লেতেৰা দেখা যাব পাৰে৷ ভোক কমি যায় আৰু মূত্রত্যাগ বাঢ়ে আৰু ঘন ঘন হয়৷ কামোত্তেজনাৰ সময়ত ছাগলী পঠা ছাগলীৰ নিচিনা আন এটা ছাগলীৰ পিঠিত উঠিব পাৰে বা অন্য ছাগলীক নিজৰ পিঠিত উঠিব দিব পাৰে৷
• ঋতুকালৰ লক্ষণ দেখা দিয়াৰ ১২-১৮ ঘণ্টাৰ পিছত ছাগলীৰ প্রজনন কৰোৱাটো উচিত।
• কোনো কোনো ছাগলীৰ ঋতুকাল ২-৩ দিনলৈকে স্থায়ী হয়৷ সেয়ে সেইবিলাকক আকৌ পিছৰ দিনা প্রজনন কৰোৱাটো উচিত৷
গর্ভধাৰণ কাল মোটামুটি ১৪৫-১৫০ দিন, তথাপিও এসপ্তাহলৈকে ইফাল-সিফাল হোৱাটো স্বাভাৱিক৷ আগৰে পৰাই প্ৰস্তুত থকাটো ভাল৷
• প্রজনন কৰোৱাৰ আগতে ছাগলীৰ কৃমিনাশ কৰিব লাগে৷ কৃমি আক্রান্ত ছাগলীবিলাক বেমাৰী আৰু নিস্তেজ হয়।
• পোৱালিবিলাকৰ এমাহ বয়সত কৃমিৰ ঔষধ দিব লাগে৷ কৃমিৰ জীৱনচক্র তিনি সপ্তাহ, সেয়ে দুমাহ বয়সত আকৌ এবাৰ কৃমি নাশ কৰাৰ পৰামর্শ দিয়া হয়৷
• গর্ভৱতী ছাগলীৰ পিয়নৰ ২-৩ সপ্তাহ আগতে কৃমিনাশ কৰিব লাগে৷
• গর্ভপাত নহ’বৰ বাবে গর্ভাৱস্থাৰ প্রথমৰ ফালে (২ মাহলৈকে) ছাগলীৰ কৃমিনাশ নকৰাই ভাল৷
• পোৱালিবালাকৰ এণ্টাৰ’ট’ক্সেমিয়া আৰু টিটেনাচৰ প্রথম দ’জ ৮ সপ্তাহ বয়সত আৰু তাৰ পিছত আকৈ ১২ সপ্তাহ বয়সত দিব লাগে।
• ছাগলীৰ প্রজননকালৰ ৪-৬ সপ্তাহ আগতে আৰু পিয়নৰ ৪-৬ সপ্তাহ আগতে এণ্টাৰ’ট’ক্সেমিয়া আৰু টিটেনাচৰ চিটা দিব লাগে৷
• পঠাবিলাকক বছৰত এবাৰ এণ্টাৰ’ট’ক্সেমিয়া আৰু টিটেনাচৰ চিটা দিব লাগে৷
• ভাল বতাহ চলাচল কৰিব পৰা সৰু চালিঘৰ এটি সৰু জাক পালনৰ বাবে পর্যাপ্ত৷
• লিটাৰৰ উচ্চতা অন্ততঃ ৬ ছেন্টিমিটাৰ হ’ব লাগে।
• লিটাৰ কাঠৰ গুঁড়ি, ধানৰ তুঁহ গুৰি বা বাদামৰ খোলা দি তৈয়ৰী কৰিব পৰা যায়৷
• গোহালিৰ দূর্গন্ধ আঁতৰাবলৈ মাজে মাজে লিটাৰ উলট-পালট কৰি দিব লাগে৷
• প্রতি ২ সপ্তাহত এবাৰকৈ লিটাৰ বদলাব লাগে৷
• প্রতিটি ছাগলীৰ বাবে প্রায় ১৫ বর্গ ফুট ঠাইৰ প্ৰয়োজন হয়৷
• বাহিৰৰ পৰা পৰজীৱিৰ উপদ্রব কমোৱাৰ যত্ন ল’ব লাগে৷
• এটি পূর্ণবয়স্ক ছাগলীয়ে বছৰত প্রায় এক টন সাৰ উৎপন্ন কৰে৷
• মাটিৰ পৰা প্রায় ৩-৪ ফুট উচ্চতাত কাঠৰ তক্তা বা তাৰৰ জাল বহোৱা হয়। এই পদ্ধতিত বাহিৰৰ পৰজীৱিৰ উপদ্রৱ সাধাৰণতঃ কম হয়।
• যি বিলাক অঞ্চলত চৰাবলৈ ঠাই কম থাকে সেইবিলাক ঠাইত ছাগলী চৰি অহাৰ পিছত বিষেশভাবে সেউজীয়া পশুখাদ্য আৰু দানা খুৱাব লাগে।
• ছাগলীৰ গোহালিত সেউজীয়া পশুখাদ্য আৰু দানা খোৱাব লাগে৷
• চৰিবলৈ নিয়া নহয়।
• থকাৰ ঠাই ডিপ লিটাৰ পদ্ধতিৰো হ’ব পাৰে বা চাং পদ্ধতিৰো হ’ব পাৰে।
• ৪ মাহ বয়সৰ পৰা সাধাৰণ বীমা সংস্থাৰ জৰিয়তে ছাগলীৰ বীমা কৰাব পৰা যায়।
• আকস্মিক দুর্ঘটনা বা বেমাৰত মৃত্যু হ’লে বীমা দাবি কৰিব পৰা যায়৷
• নাডুৰ ছাগলী পাম
• শিবাজী পার্ক ছাগলী পাম
• ভাৰতীয় ছাগলী পাম
উৎস: আইএনডিজি দল
শেহতীয়া উন্নীতকৰণ: : 7/20/2020