সমাজ কল্যাণ
সমাজ কল্যাণ
শাৰীৰিক আৰু মানসিকভাৱে অক্ষমলোকসকল যেনে, কলা, বোবা, অন্ধ, মানসিকভাৱে বিকাৰগ্ৰস্থ লোকসকলৰ বাবে প্ৰণয়ন কৰা আঁচনিসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে।
অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি আৰু সমাজৰ বিভিন্ন দুৰ্বল গোটসমূহৰ উন্নয়নৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে বিভিন্ন নীতি আৰু আঁচনিকে ধৰি বিভিন্ন কাৰ্য্যসূচী ৰূপায়ন কৰিছে। এই নীতি, আঁচনি আৰু কাৰ্য্যসূচীসমূহৰ বিষয়ে লগতে অনুসূচীত জাতি, জনজাতি আৰু দুৰ্বল গোটসমূহে পাব লগা সুবিধাসমূহৰ বিষয়ে তলত আলোচনা কৰা হৈছে।
এই শিঁতানত অসংগঠিত খণ্ড আৰু অনানুষ্ঠানিক খণ্ড শ্ৰমিক, মাছমৰীয়া বৃদ্ধ আদি লোকসকলৰ উন্নয়নৰ বাবে চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰা আঁচনি কাৰ্য্যসূচীসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে।
আইনী সাহাৰ্য্য কেনেদৰে লাভ কৰিব পাৰি সেই বিষয়ে ইয়াত আলোচনা কৰা হৈছে।
এনৰেগা আঁচনিখনৰ বিষয়ে এই শিতানত বিতংভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে।
গ্ৰাম্য উন্নয়ন মন্ত্ৰালয়ে দৰিদ্ৰতা দূৰীকৰণৰ বাবে এক বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰি আহিছে। গ্ৰাম্য দৰিদ্ৰ লোকসকলৰ বাসস্থান, জীৱনৰ মানদণ্ড উন্নীতকৰণ, শিক্ষা, স্বাস্থ্য ইত্যাদিৰ ক্ষেত্ৰত চৰকাৰী আঁচনিসমূহ বা আন আন সংস্থাসমূহে গ্ৰহণ কৰা কাৰ্য্যসূচীসমূহৰ বিষয়ে এই শিঁতানত আলোচনা কৰা হৈছে।
ট্রাইবেল কোঅপাৰেটিভ মার্কেটং ডেভেলপমেন্ট ফেডাৰেচন অফ্ ইণ্ডিয়া লিমিটেডে (টিআৰআইএফইডি) ০৬-০৮-১৯৮৭ তাৰিখত কাম আৰম্ভ কৰে আৰু মাল্টি স্টেট কো অপাৰেটিভ ছ'চাইটিজ এক্ট ১৯৮৪ ৰ (বর্তমানে মাল্টি স্টেট কো অপাৰেটিভ ছ'চাইটিজ এক্ট, ২০০২) পঞ্জীকৰণ কৰা হয়। ভাৰত চৰকাৰৰ কল্যাণ মন্ত্রালয়ৰ প্রশাসনিক নিয়ন্ত্রণৰ অধীনত ১৯৮৮ চনত (বর্তমানে ভাৰত চৰকাৰৰ উপজাতি কল্যাণ মন্ত্রালয়) এই বিভাগটোৱে কাম কৰা আৰম্ভ কৰে।
ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা হৈছে স্বাধীন, স্বায়ত্বশাসিত আৰু সাংবিধানিকভাৱে স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত এটা সংস্থা। দেশৰ দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাত ই গুৰুত্ব সহকাৰে দায়িত্ব পালন কৰি আহিছে।
ৰাস্তাৰ শিশু বুলিলে আমি চহৰৰ পদপথ বা ৰাস্তাত যিসকল শিশু থাকে তেওঁলোককে বুজো। এনে শিশু, পৰিয়ালৰ যত্ন আৰু সুৰক্ষাৰপৰা বঞ্চিত হয়। বেছিভাল পথৰ শিশুৰ বয়স ৫-১৭ বছৰৰ হয়। বেলেগে বেলেগে চহৰত ইয়াৰ সংখ্যা বেলেগ হয়। এই শিশুবোৰে সাধাৰণতে পৰিতক্ত ঘৰ, দোকানৰ বাৰাণ্ডা, ডাঠ কাগজৰ বাকচ, ৰাজহুৱা ঠাই আৰু ফুটপাথতে থাকে। পথৰ শিশুৰ ওপৰত যথেষ্ট আলোচনা হৈছে; কিন্তু ইয়াৰ মূল অসুবিধা হৈছে-এওঁলোকৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট শ্ৰেণী বিভাগ নাই। কিছুমান শিশু আছে- গোটেই দিনটো ৰাষ্টাতে থাকে, কিন্তু নিশা অসংবদ্ধ এটি ঘৰত ডাঙৰ লোকৰ সৈতে শোঁৱে। কিছুমানে দিন-ৰাতি সকলো সময় পথতেই থাকে। ডাঙৰৰ যত্ন নাপায়।
নগৰৰ দৰিদ্ৰ লোকসকলৰ বাসস্থান, জীৱনৰ মানদণ্ড উন্নীতকৰণ, স্বাস্থ্যৰ, শিক্ষা ইত্যাদিৰ ক্ষেত্ৰত চৰকাৰী আঁচনিসমূহৰ বা আন আন সংস্থাসমূহে গ্ৰহণ কৰা কাৰ্য্যসূচীসমূহৰ বিষয়ে এই শিঁতানত আলোচনা কৰা হৈছে।
খাদ্য সুৰক্ষা বিধেয়ক শাসনাধিষ্ঠিত কংগ্ৰেছ নেতৃত্বাধীন ইউ.পি.এ চৰকাৰে অলপতে গ্ৰহণ কৰা খাদ্য সুৰক্ষা আঁচনিখনে সম্প্ৰতি সমগ্ৰ দেশতে ভিন্ন প্ৰতিক্ৰিয়াৰ সৃষ্টি কৰিছে। দেশৰ মুঠ জনসংখ্যাৰ ৬৭ শতাংশকে অৰ্থাৎ ৮৫ কোটি লোককে সামৰি ল’ব লগা এই আঁচনিৰ জৰিয়তে খাদ্যৰ নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত কৰিব খোজা হৈছে। আঁচনিখনৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা খাদ্য শস্যৰ বাবদ প্ৰতি বছৰে বহু হাজাৰ কোটি টকা চৰকাৰী ৰাজকোষৰ পৰা ওলাই যাব।
ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক অৱস্থাৰ ওঅপৰত ভিত্তি কৰি নাগৰিক সকলক তিনিটা ভাগত ভাগ কৰিছে। অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি আৰু অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণী। এই লোকসকলৰ সামাজিক শিক্ষাগত আৰু অৰ্থনৈতিক দিশৰ উন্নয়নৰ বাবে ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰকে ধৰি বিভিন্ন মন্ত্ৰালয়সমূহে নীতি, আঁচনি আৰু কাৰ্য্যসূচী ৰূপায়ন কৰিছে। এই সকলোবোৰ বিষয় এই শিঁতানত আলোচনা কৰা হৈছে।
বয়োজ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলৰ জীৱন-ধাৰণ প্ৰণালী সুনিশ্চিত কৰাৰ লগতে তেওঁলোকে যাতে কাৰোৰে পৰা শোষণ, অৱহেলাৰ বলি হ’ব লগা নহয় তাৰ বাবে চৰকাৰ, বেচৰকাৰী খণ্ড আদিবোৰে জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ কল্যাণৰ উদ্দেশ্যে লোৱা ব্যৱস্থাবোৰৰ বিষয়ে এই শিঁতানত আলোচনা কৰা হৈছে।
আগৰ এটা প্ৰজন্মৰ তুলনাত আজিৰ অৰ্থনৈতিক জগতখন অতিশয় জটিল৷ ৪০ বছৰৰ আগতে এটা বেংকত অথবা বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠানত মাত্ৰ এটা চেক সম্বলিত একাউণ্ট আৰু চেভিংচ একাউণ্টৰ হিচাপ ৰখাটোৱেই যথেষ্ট আছিল৷ এতিয়া, গ্ৰাহকে বিশেষকৈ গ্ৰাম্যাঞ্চলৰ নাগৰিকে বিভিন্ন ধৰণৰ আৰ্থিক ব্যৱস্থা আৰু পৰিসেৱাৰ মাজৰ পাথৰ্ক্য বুজিব লাগিব আৰু সেইবিলাকে প্ৰদান কৰা সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ বিষয়ে জানিব লাগিব৷ আগতে, নূন্যতম হাৰত ঋণ গ্ৰহণ কৰা প্ৰজন্মই ঋণৰ সাম্ভাব্য যৌগিক সুতৰ জটিলতা আৰু ঋণ হিচাপসমূহ সঠিকভাৱে পৰিচালনা নকৰাৰ সমস্যা ভালদৰে বুজাৰ কোনো আৱশ্যকতা নাছিল৷
বেচৰকাৰী সংস্থা আৰু স্বেচ্ছাসেৱী খণ্ডসমূহে দৰিদ্ৰ, পিছপৰা লোকসকলৰ বাবে, সজাগতামূলক প্ৰশিক্ষণ, কৰ্মশালা ইত্যাদিবোৰ অনুষ্ঠিত কৰি গাঁও, চহৰ, ব্যক্তিগত খণ্ড, স্থানীয় লোকসকলৰ উন্নয়নৰ বাবে বিভিন্ন কাৰ্য্যসূচী গ্ৰহণ কৰে। বেচৰকাৰী সংস্থা আৰু স্বেচ্ছাসেৱী খণ্ড কাৰ্য্যসূচীসমূহৰ বিষয়ে এই শিঁতানত আলোচনা কৰা হৈছে।
সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ সকলোবোৰ নীতি, পৰিকল্পনা, সমন্বয় আৰু মূল্যায়ন আৰু পৰ্য্যালোচনাৰ নিয়ামক আৰু উন্নয়ন কাৰ্য্যসূচীসমূহ।
সমাজ কল্যাণ বিভাগৰ সাফল্যৰ খাতিয়ানৰ বিষয়ে লিখা হৈছে ।
নাৰী সৱলীকৰণ মানে মহিলাৰ আত্মিক, ৰাজনৈতিক, সামাজিক বা অৰ্থনৈতিক শক্তি বৃদ্ধি কৰা। প্ৰায়বোৰ ক্ষেত্ৰতে নাৰীসকলৰ নিজা সামৰ্থ্য সম্পৰ্কত আত্মবিশ্বাস বঢ়াই তোলাৰ প্ৰয়োজন। সম্ভৱতঃ সৱলীকৰণ নিম্নোক্ত বা তেনেধৰণৰ সামৰ্থ্য সমূহৰ সমষ্টি-
খাদ্য আৰু পৰিপুষ্টিৰ সুৰক্ষা খাদ্য আৰু পৰিপুষ্টিৰ সুৰক্ষাৰ প্ৰশ্নটো ৰাষ্ট্ৰীয় মিড-ডে মিল কাৰ্য্যসূচী, আইচিডিএছ, কিশোৰী শক্তি যোজনা, কিশোৰীৰ বাবে পৰিপুষ্টি আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী গ্ৰামোদয় যোজনাৰ দৰে আঁচনিসমূহৰ মাজেৰে দাঙি ধৰা হৈছে। ৰাষ্ট্ৰীয় মিড-ডে মিল কাৰ্য্যসূচী প্ৰায় সাৰ্বজনীন হৈ পৰিছে আৰু আইচিডিএছ ৰ সাৰ্বজনীনকৰণো ঢাপে ঢাপে আগবাঢ়িছে। চৰকাৰে পৰিপুষ্টি আৰু ১১-১৮ বছৰ বয়সৰ ছোৱালীৰ স্বাস্থ্যৰ মান উন্নত কৰাৰ বাবে কিশোৰী শক্তি যোজনাকো সাৰ্বজনীন কৰিছে।
ইয়াত স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান সম্পৰ্কীয় লিখনিসমূহ পঢ়িবলৈ পাব।
